به‌عنوان پدر و مادر وظیفهٔ شما، تأدیب فرزندتان است. این کار ثابت می‌کند که شما او را دوست دارید و از وجود او خوشحال هستید. این نمونهٔ انتخاب شده، توسط پدر آسمانی است. ما فرزندان او هستیم و او ما را دوست دارد، به این خاطر ما را تأدیب می‌کند.
«ای پسر من، تأدیب خداوند را خوار مشمار، و توبیخ او را مکروه مدار. زیرا خداوند هر که را دوست دارد تأدیب می‌نماید، مثل پدرْ پسر خویش را که از او مسرور می‌باشد.»
امثال ۱۱:۳-۱۲
شما به‌عنوان والدین، متعهد به اصلاح و آموزش فرزندتان جهت نگرش‌ها و رفتارهای قابل قبول هستید. برقراری یک ارتباط سالم با فرزندتان، مهمترین دورهٔ تربیت و اصلاح است. شما می‌توانید از راه‌کارهای متخصصین در این زمینه استفاده کنید. بیایید به برخی از نکات «اصول موفق کار» اثر دکتر کارین پورویس، و «نویسندگان محبت و منطق» اثر جی. فای و اف. کلاین، نگاهی بیندازیم.
الف. از واژگانی استفاده کنید که شما را به کودکتان متصل کند
کتاب مقدس در کولسیان ۲۱:۳ می‌گوید:
«ای پدران، فرزندان خود را خشمگین مسازید، مبادا شکسته‌دل شوند.»
«خشمگین‌کردن»، به معنی باعث رنجش‌شدن، عصبانیت و یا مخالف‌شخصی‌بودن است. روش گفتگوی شما با فرزندتان یا می‌تواند سبب بنای رابطه شود یا باعث جدایی احساسات شود. هنگامی که شما از راه‌کارهای انضباطی بی‌تأثیری مانند: فریاد‌زدن، آزار‌دادن و یا کلمات خشن استفاده می‌کنید، فرزند شما می‌تواند ناامید و عصبانی شود. به‌موجب وجود احساس خشم بین شما و فرزندتان، روند یادگیری متوقف شده، به رابطه آسیب رسانده می‌شود. همچنین جو درون خانه منفی می‌شود.
به‌عنوان پدر و مادر، شما الگوی روش صحیح صحبت‌کردن با یکدیگر هستید. در بسیاری از موارد، روشی که شما با کودکتان صحبت می‌کنید، روشی خواهد شد که او با شما صحبت خواهد کرد. وقتی شما از واژگان صحیح استفاده می‌کنید، می‌توانید از یک کشمکش و مبارزه برای قدرت اجتناب ورزید. چگونگی طرز بیان مطلب به فرزندتان می‌تواند در واکنش کودک نسبت به شما تفاوت ایجاد کند.
به‌جای درخواست اطاعت با لحن خشن، سعی کنید کلماتی را به‌کار ببرید که کودک را تشویق می‌کند به رفتار خود فکر کند.
استفاده از کلمات نامناسب، باعث کشمکش می‌شود و می‌تواند وضعیت را بدتر کند. این کلمات معمولاً در زمان خشم و سَرخوردگی گفته میشوند. مانند:
- «همین الان، اتاقت را تمیز کن!»
- «برو به درس و مشقت برس!»
- «این‌طور با من حرف نزن!»
در عوض، سعی کنید از کلماتی استفاده کنید که فرزندتان را تشویق به فکر‌کردن در مورد تصمیمش بکند. این کلمات را در آرامش و صداقت به کودک بگویید. برای مثال:
- «به‌محض اینکه اتاقت را تمیز کردی، میتوانی با دوستانت بازی کنی.»
- «وقتی تکالیفت تمام شد، میتوانی نیم‌ساعت بازی کنی.»
- «وقتی صدایت را پایین بیاوری، با تو صحبت خواهم کرد.»
انتخاب کلمات مناسب، کودکتان را تشویق به فکر‌کردن در مورد نتایج کارش می‌کند. این نوع برخورد شما، باعث می‌شود که فرزندتان شروع به ارزیابی پیامدهای تصمیم خود کند.
به‌طور مثال، اگر به فرزندتان بگویید: «اگر اتاقت را تمیز کنی، میتوانی با دوستانت بازی کنی»، کودک مجبور می‌شود به گزینه‌ها فکر کند. کودک شما باهوش است و در مورد این پیشنهاد فکر می‌کند:
« تصمیم به تمیز‌کردن اتاق» که منجر به «بازی‌کردن» با دوستان خواهد شد یا «تصمیم به تمیز‌نکردن اتاق» که منجر به «بازی‌نکردن» با دوستان خواهد شد.
به‌عنوان والدین، اجازه دهید فرزندتان تصمیم بگیرد و پیامدهای ناشی از انتخاب خود را تجربه کند. شما به‌عنوان والدین، مسئولیت را به کودکتان واگذار کرده‌اید. هنگامی که به کودکتان، زمان و آزادی تصمیم‌گیری می‌دهید، او یاد می‌گیرد که مسئولیت نتایج آن را به عهده بگیرد. با فراهم‌آوردن چنین شرایطی، به کودکتان کمک می‌کنید تا مهارت‌های لازم جهت زندگی را یاد بگیرد. به‌جای استفاده از کلام نامناسب و راندن فرزندتان از خود، کلماتی را استفاده کنید که باعث ایجاد ارتباط و آموزش میشوند.
- شما چگونه با فرزند خود برخورد می‌کنید؟ چه کلماتی را به‌کار می‌برید؟
- چند نمونه از این برخوردها را یادداشت کنید؟
اکنون نوبت شما است تا عبارات زیر را به شکلی که کودک شما تشویق شود در مورد رفتارش بیندیشد، بازنویسی کنید (اولین جمله کامل شده است).
- «دعوا‌کردن بر سر اسباب بازی را تمام کن! قشنگ بازی کن، در غیر این صورت اسباب بازی را از تو می‌گیرم تا زمانی که تصمیم بگیری آن را برای بازی به دیگران هم بدهی.»
- «با من بحث نکن! من خوشحال هستم که_______________________________________________.»
- «مزاحم خواهرت نشو! _______________________________________________________________.»
در بخش‌های بعدی این درس، به ادامهٔ راه‌کارهای تربیت و اصلاح خواهیم پرداخت و شما را با نکات بیشتری در این زمینه آشنا خواهیم کرد. راه‌کارهایی که بر روی آیندهٔ کودک شما تأثیرات مثبت فراوانی خواهند داشت.
