تحصیلات، ازدواج و خانواده
حق تحصیل، آموزش‌وپرورش در مادهٔ ۱۳ عهدنامهٔ بین‌المللی حقوق اقتصادی؛ اجتماعی و فرهنگی، در مادهٔ ۲۸ کنوانسیون کودک، در مادهٔ ۱۰ کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان و در مادهٔ ۲۴ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت، به رسمیت شناخته شده است.
علاوه بر الزام عملی به عدم تبعیض در بهره‌مندی از حق آموزش‌وپرورش و آموزش رایگان در دورهٔ ابتدایی، قوانین حقوق بشر همچنین دولت‌ها را ملزم می‌سازد که موانع خاصی که دختران و زنان در عدم دسترسی به آموزش‌وپرورش با آن روبه‌رو هستند را برطرف کنند. موانعی مانند ازدواج زودهنگام ، بارداری زودرس، کار‌کردن کودکان، خشونت علیه زنان و نیازهای دختران یا زنانی که از اشکال مختلف تبعیض رنج می‌برند. در این زمینه دختران دارای معلولیت، دخترانی که در مناطق فقیرنشین یا روستایی زندگی می‌کنند و اقلیت‌ها نیز باید در نظر گرفته شوند. تضمین برابری در آموزش‌وپرورش نیازمند منابع مالی و همچنین آگاهی بیشتر در مورد اهمیت آموزش دختران است.
حق برابر زن و مرد در ازدواج و زندگی خانوادگی نیز در اسناد مختلف حقوق بشری از جمله در اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر، عهدنامهٔ بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان، کنوانسیون ملیت زنان متأهّل و کنوانسیون مربوط به رضایت با ازدواج، حداقل سن برای ازدواج و ثبت ازدواج‌ها به رسمیت شناخته شده است. با این وجود، زنان از داشتن حقوق مربوط به حیطهٔ شخصی همچنان بازمانده‌اند. در بسیاری از کشورها، زنان به اجبار وارد تعهدات ازدواج می‌شوند، از حقوق برابر در خصوص سرپرستی فرزندان و فرزندخواندگی بهره‌مند نیستند، اجازهٔ انتقال تابعیت خود به فرزندان و همسرشان را ندارند و از نظر حقوقی مساوی نیستند.
مادهٔ ۱۶ کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان، دولت‌های عضو را ملزم می‌کند که اقدامات لازم برای رفع تبعیض علیه زنان در همهٔ امور مربوط به ازدواج و روابط خانوادگی را به‌عمل آورند. این اقدامات شامل تضمین حق یکسان برای انعقاد ازدواج، حق یکسان برای انتخاب آزادانهٔ همسر و انعقاد ازدواج بر اساس رضایت آزاد و کامل طرفین و حقوق و مسئولیت یکسان در دوران ازدواج و پس از جدایی می‌شود. در این ماده همچنین آمده است که حقوق و مسئولیت‌های یکسان به‌عنوان والدین، صرف‌نظر از وضعیت زناشویی آنها، در موضوعات مربوط به فرزندان در تمام موارد، منافع کودک در اولویت است.
زنان و مردان باید حقوق مساوی برای تصمیم‌گیری آزادانه و مسئولانه در زمینه‌هایی از قبیل: تعداد فرزندان، فاصلهٔ زمانی بارداری، دسترسی به اطلاعات، آموزش و وسایلی که آنها را برای اِعمال این حقوق قادر می‌سازد، داشته باشند. به‌علاوه، زنان و مردان باید حقوق و مسئولیت یکسان در رابطه با سرپرستی و حضانت کودکان و فرزندخواندگی یا هرگونه عناوین و مفاهیم مشابهی که در قوانین داخلی وجود دارد را داشته باشند. در تمام موارد، منافع کودکان در اولویت است. طرفین باید حقوق شخصی یکسان به‌عنوان شوهر و زن از جمله حق انتخاب نام خانوادگی، حرفه و شغل داشته باشند. این ماده، همچنین حقوق یکسان برای هر یک از زوجین در رابطه با مالکیت، اکتساب، مدیریت، سرپرستی، بهره‌برداری و در‌اختیار‌داشتن اموال خواه رایگان و یا با داشتن هزینه تعیین کرده است.
در آخر، این نکتهٔ مهم را ذکر می‌کنیم که در قوانین بین‌المللی حقوق بشر، از کشورها خواسته شده تا چند همسری را منع کنند، زیرا این امر ناقض حقوق زنان است و می‌تواند عواقب عاطفی و مالی جدی‌ای را برای آنها و وابستگانشان داشته باشد.
