در بخش‌های پیشین راجع به ماهیت مشاوره، فرایند مشاوره، شفا و مشخصات و خصوصیات یک مشاور تاثیرگذار پرداختیم.

موضوعات مورد گفت‌و‌گو:

  1. هنر شنیدن و همدلی کردن
  2. مهارت‌های گوش دادن

۴. هنر شنیدن و همدلی کردن:

شنیدن:

«کثرت کلام از گناه خالی نمی‌باشد، اما آنکه لب‌هایش را ضبط نماید عاقل است.» امثال ۱۹:۱۰ 

شنوندگان خوب بسیار «فعال» هستند. 

ناگفته‌ها اغلب از چیزهایی که بیان می‌شوند مهمترند. 

شنیدار‌درمانی به مشاور فرصت می‌دهد تا: 

  • به خودش (افکار و احساساتش) «گوش فرا دهد». 
  • «شتاب» نکند.
  • به خودش و روح القدس «گوش بسپارد».
  • به افکار و احساسات شخص مقابل «احترام بگذارد» (روجر و بالوین، ۱۹۸۷).

  

مهارت ها و تکنیک های گوش دادن: 

الف. تفسیر کردن 

  • گفته‌های شخص را «تفسیر» می‌کند.
  • فراتر از گفته‌های وی را «دربر می‌گیرد».
  • اجازه می‌دهد تا شخص یک جمله را «دوباره» بیان کند.
  • از احساسات و رفتار «قدردانی» می‌کند.
  • ناگفته‌ها را هم (در صورت لزوم) «بازگو» می‌کند. 

ب. هدف: 

  • شخص بحران زده را «دعوت کنید» تا عمیق‌تر، افکار، احساسات و عواطف را مورد بررسی قرار دهد.
  • حساس باشید و «هیچکس را وادار به سخن گفتن» در مورد چیزی که آمادگی بیان کردنش را ندارد، نکنید.
  • آنچه که شخص درگیر آن است را بهتر «درک کنید»: 
    • محتوا؛ 
    • احساسات بیان شده؛
    • رفتارهای بیان نشده. 

ج. بررسی واقعیت: 

  • برای «روشن شدن و تأکید» بر گفته‌های شخص مشاوره گیرنده از او سوال‌هایی بپرسید (برای مثال: «شنیدم که فلان چیز را گفتی؟ آیا منظورت این بود؟»)؛
  • «افکار و نظرات» خود را درباره‌ی آنچه شخص می‌گوید بیان کنید؛
  • درخواستی برای «انتقاد و پیشنهاد»، که موجب اطمینان از صحت گفته‌ها می‌شود را در نظر بگیرید (مانند آینه)؛
  • هشیار باشید که «تفسیر‌‌های شخصی» خویش را بر گفته‌ها نیفزایید؛
  • هیچگاه چیزهایی را که ممکن است واقعیت نداشته باشد، «فرض نکنید»؛
  • در اشاره به آنچه شنیدید، از عباراتی استفاده کنید که «فاعلش اول شخص مفرد» است: («من درک می کنم که …»)؛
  • هرگز تنها به خاطر اینکه سخنی گفته باشید صحبت نکنید (امثال ۲۰:۲۹)؛
  • «علاقه و محبت حقیقی» ابراز کنید. 
  • عباراتی که در جهت اظهار همدلی استفاده می‌شوند عبارتند از: 
    • «آنطور که متوجه شدم شما احساس می‌کنید که … » 
    • « اگر درست شنیده باشم…» 
    • « بیشتر احساسی که در حال حاضر می‌کنید این است که…» 
    • «می‌شنوم که می‌گویید…» 
    • «الان واقعا برایتان سخت به نظر می‌رسد که…»
  • جملات بالا بیان کننده‌ی احساسات سطحی مشاور هستند. 

 د. واکنش مشاور: 

  • علاقه و محبت واقعی نشان دهید؛
  • زمان واکنش نشان‌دادن اهمیت بسیاری دارد (امثال ۲۳:۱۵)؛
  • همه چیز را محرمانه نگاه دارید (امثال ۱۳:۱۱)؛
  • از کلمات درست به شیوه درست استفاده کنید (لحن صحبت)؛
  • متوجه حالات چهره و رفتارهای خود باشید (عکس العمل هایی که بیان نمی شوند)؛
    • ‧ دلواپسی‌های خود را کنار بگذارید و روی فرد مشاوره شونده تمرکز کنید؛ 
    • ‧ از اظهارات کلامی یا غیر کلامی جهت عدم تایید یا داوری گفته‌ها پرهیز کنید؛ 
    • ‧ بدون اینکه به شخص خیره شوید، نگاهش کنید و با دقت در پی یافتن پیغام‌هایی باشید که وی در حال بیان آنهاست؛ 
    • ‧ آنچه را که در ورای صدای او است، بشنوید؛ 
    • ‧ در زمان‌های سکوت و گریه، صبورانه منتظر بمانید؛
  • حتی اگر کارهای او غیر قابل چشم پوشی است، باز از خود، پذیرش نشان دهید. 

 

در هنگام پرسیدن سوالات: 

  • بازجویی نکنید؛
  • سوالاتی بکنید که پاسخش بله یا نه نباشد؛
  • بدانید برای چه سوال می‌کنید؛
  • پرسش‌هایتان هدف‌دار باشند؛
  • حتما پرسش‌های مناسب مطرح کنید؛
  • حتما لحن صدایتان عاری از داوری باشد. 

 

تعمق و تفکر

چه نکات قابل توجهی از مجموعه این چهار درس آموختید؟ چه مطالبی برای شما تازه و جالب بودند؟

در بخش بعدی، شما را به یک چالش عملی، به منظور تمرین و آمادگی در مشاوره، دعوت خواهیم کرد.

دیدگاه شما در مورد این مطلب:
این دیدگاه به‌طور خصوصی برای ما فرستاده می‌شود. بنابراین، مشخصات شما «کاملاً» محفوظ است.