حدود ۲۷ سال پیش، کتاب بسیار کوچکی از یادداشتهای یک کشیش و نویسندۀ مسیحی به نام دکتر ال. دی. جانسون، به دست من رسید. این کتاب بعد از فوت این مرد خدا و به همت همسرش به چاپ رسیده بود. ضمن اینکه از تمام مقالات این کتاب به نوعی بهره بردم، اما به خصوص یکی از این مقالات تأثیر عمیقی در نحوۀ تفکر من به جای گذاشت. در این یادداشت کوتاه من با تصویری بسیار با شکوه در مورد «شکرگزاری» روبهرو شدم. پیش از آن، هرگاه من برای دعا به نزد خدا میرفتم، برای تازهترین برکاتی که از او دریافت کرده بودم، به شکرگزاری میپرداختم. حتی اگر پس از جستجوی بسیار در دالانهای ذهنم به برکت خاصی برخورد نمیکردم، تمام سعی خود را به کار می بردم تا به نوعی مطلبی را مشمول شکرگزاری کنم. گویی دعای من بدون شکرگزاری از برکات خدا، دعایی مقبول او نبود. درست به همین دلیل، نبود هدایا و برکات خدا را نتیجۀ وجود گناه و ضعف در زندگی روحانی خود قلمداد میکردم. اما حال با تصویر متفاوتی روبهرو شده بودم که شکرگزاری را نه یک عکس العمل به برکات خدا، بلکه آن را لازمۀ هویت الهی یک مسیحی به حساب میآورد.
شکرگزاری در قدم اول به معنی وفاداری ما به خدا نیست، بلکه بیانگر وفاداری خدا نسبت به ما است. بسیاری در شکایت خود از زندگی این سؤال را با خدا مطرح میکنند که چرا ما را آفریدی؟ حال آنکه این دقیقاً همان چیزی است که باید نسبت به آن شکرگزار باشند. دکتر جانسون این حقیقت را بدینگونه بیان کرده است: «منشاء شکرگزاری در درک سادۀ موجودیت یک شخص قرار دارد، و نه در اندازۀ خانه، حساب بانکی و یا قدرت اتومبیل او. ما باید دلایل اساسیتری برای شکرگزاری داشته باشیم، وگرنه شکرگزاری از یک کار دائمی به یک عمل موسمی تبدیل خواهد شد».
بدین ترتیب، شکرگزاری باعث پیوند دائمی ما با خالق ما؛ خدا میشود. و در این پیوند است که ما به ماهیت وجودی خود پیخواهیم برد. کتاب حبقوق در این مورد نمونۀ بسیار جالبی است. این کتاب با شکایت حبقوق از خدا آغاز میشود، و با شکرگزاری عالی و بینظیر او پایان مییابد. در این کتاب بحث و جدلی بین حبقوق و خدا در جریان است که در پایان آن، حبقوق دستها را در مقابل حکمت خدا بالا میبرد و سرود معروف خود را برای شکرگزاری خداوند میسراید:
«اگرچه درخت انجیر شکوفه نیاورد،
و میوه در موها یافت نشود،
محصول زیتون از میان برود،
و مزرعهها آذوقه ندهد،
گله از آغل منقطع شود.
و رمهای در طویلهها نباشد……..
لیکن من در خداوند شادمان خواهم بود».
ما هم میتوانیم برای ادامهٔ این سرود داستان خود را به آن اضافه کنیم و اجازه دهیم که سرود حبقوق بلامنقطع در بارگاه خداوند نواخته شود. بدین ترتیب، این سرود به ما یادآور میشود که هیچ وضعیتی نمیتواند مانع شکرگزاری فرزندان خدا شود.
سالها پیش در ایران خانمی را ملاقات کردم که در اثر بیماری ام اس، از ناحیۀ گردن به پایین فلج بود و به جز حرکت بسیار محدودی در یکی از دستهایش، قادر به حرکت دادن هیچیک از اعضای بدن خود نبود. او ثروت زیادی از پدر خود به ارث برده بود و در خانۀ بسیار بزرگی به همراه مادر و یکی از برادرانش زندگی میکرد. او در تمام طول روز در اتاق خود بر روی تختی دراز کشیده و لحظهها را سپری میکرد. متأسفانه به غیر از ملاقات او در هر فرصت ممکن، کمک دیگری از دست من بر نمیآمد. او به پیغام انجیل علاقۀ چندانی نشان نمیداد و رغبتی هم برای دعا نداشت. حتی حاضر به هیچ صحبتی در مورد خدا نبود. من هم ملاحظۀ وضعیت او را میکردم و در این امور زیاد اصرار نمیکردم. تلخی و ناامیدی تمام وجود این زن را تسخیر کرده بود، و چشم امید او تنها به پیشرفتهای علمی دوخته شده بود تا شاید راه حلی برای مشکل او پیدا شود.
سالها بعد در کشور ترکیه با خانوادۀ ایرانی دیگری آشنا شدم که از کشور کویت رانده شده بودند و در شرایط مالی بسیار بدی در ترکیه زندگی میکردند. پسر دوم این خانواده از نظر فیزیکی شرایطی مشابه آن خانم در ایران را داشت. ولی مشکل او در اثر تصادف اتومبیل به وجود آمده بود. پس از فلج شدن، بر روی تخت بیمارستان پیغام انجیل را شنیده بود و قلب خود را به مسیح خداوند سپرده بود. این جوان هیچگاه از وضعیت خود شکایت نمیکرد. حتی یکبار به من ابراز کرد که اگر فلج نشده بود شاید هرگز قلب خود را بروی مسیح باز نمیکرد. او همیشه برای دعا و شکرگزاری آماده بود و بسیاری از لحظات خود را با قرائت کتاب مقدسی که بر سینۀ خود تکیه داده بود، سپری میکرد.
شکرگزاری حقیقی به معنی پذیرش هویت آسمانی است که توسط آن، شخص مسیحی خود را با منبع اصلی حیات خود، خدای خالق، مرتبط میکند. شکرگزاری خالصانه و دائمی باعث عمیقتر شدن ریشههای هویت الهی در ما میشود.
نظر شما در مورد شکرگزاری چیست؟ شکرگزاری شما از روی ترس و اجبار بوده است، و یا خواست قلبی؟
در مقالهٔ بعدی از این مجموعه، به موضوع «اطاعت» خواهیم پرداخت. درک صحیح از اطاعت مورد نظر خدا در عهد جدید، به شما کمک میکند تا در شناخت هویت خود در مسیح رشد کنید.