موضوعات مورد گفت‌و‌گو:

1. تعریف مراقبت یا مشاوره اولیه
2. فرایند مشاوره
3. تمرین

۱. مراقبت یا مشاوره اولیه چیست؟

مراقبت، فرآیند توجه و کمکِ به دیگران در مواقع دشوار زندگی است. در مبحث ما، «مراقبت» یعنی کمک کردن به افراد به‌گونه‌ای که آنها بتوانند با یاری خواستن از خدا، به خودشان کمک کنند.

مراقبت در هنگام سوگواری، زمانی مطرح می‌شود که شخصی در اثر غم و اندوه (سوگ)؛ ناتوان می‌گردد بطوری‌که با کوچکترین شکست یا ناراحتی، در هم می‌شکند و قادر به ادامه‌ی روال طبیعی زندگی (روش‌های مدیریت زندگی) نیست.

مراقبت در هنگام سوگواری، به افراد کمک می‌کند تا بتوانند احساسات و افکارشان را بیان کنند. همچنین فرایند واکنش‌های طبیعی نسبت به یک موضوع را آسان می‌کند. این نوع از مراقبت باعث «تغییر تفکر یا نگرش» در چالش‌های حاصل از شکست و کنار آمدن با تغییرات، در زندگی فرد آسیب‌دیده می‌شود.

در این زمینه، مشاوره و تعلیم کوتاه (در زمان مناسب و در صورت لزوم) می‌تواند مؤثر باشد. هدف اصلی از این کار بیشتر ابراز «محبت» ،«توجه»، «اهمیت» و «همراهی و حضور» در کنار فرد آسیب‌دیده می‌باشد.

سلامت روانی، وضعیت صحت و سلامتی است که در آن شخص توانایی‌های خود را می‌شناسد، می‌تواند با استرس‌های معمول زندگی دست و پنجه نرم کند، به طور پربار و مفیدی کار کند و با گروه یا سازمانی که عضو آن است همکاری و مشارکت داشته باشد (دراینجا بیشتر منظور دولت یا سازمان‌های غیردولتی است).

راهنمایی، عبارت است از فرایند کمک به افراد در انتخاب‌های مهمی که بر زندگی‌شان تأثیر می‌گذارند.

بحران، شامل بُعد خطر و بُعد فرصت (برای رشد و درک) می‌باشد. ممکن است موضوعی برای یک شخص بحران محسوب ‌شود، اما همان موضوع برای فردی دیگر بحران محسوب نمی‌شود.

سوگ، درد شدید احساسی و حس غم و اندوهی سوزناک است.

ماتم، فرایند به یاد‌آوردن و اندیشیدن درباره از دست دادن یا مرگ می‌باشد.

کمک به دیگران برای دیدن و توجه به مسائل ریشه‌ای در زندگی‌شان
(به عنوان نتیجه رویدادهایی که آسیب روانی به بار می‌آورند):

میوه‌های یک گذشته دردناک برای مثال می‌توانند: خشم، ترس، افسردگی و اعتماد به نفس پایین باشند. اما آن میوه تنها نشانه‌ای است از اینکه جایی اشتباهی وجود دارد و توجه ما را به ریشه‌هایی چون تجاوز، طردشدگی، شرم یا تلخی معطوف می‌نماید.

در روند مراقبت از کسانی که سوگوار هستند، به افراد کمک می‌نماییم تا:

1. فرایند سوگواری را درک کرده و بدانند که خداوند آنان را از چه مراحلی می‌گذراند؛
2. برای ادامه زندگی برنامه‌ریزی کنند و روابط و الگوهای تازه‌ای ایجاد نمایند؛
3. با طیفی از احساسات، افکار و واکنش‌ها به آسیب‌های روانی و مرگ کنار بیایند؛
4. همه چیز را به خدا واگذارند و بگذارند تا او شفا، حیات و آرامی خودش را بدیشان هدیه دهد.

تمرین:

در گروه‌های کوچک در مورد مشکلات فرهنگی پیرامون موضوعات زیر گفتگو کنید:

• مراقبت، راهنمایی، همراهی (با افراد آسیب دیده).

خوب است پرسش‌های زیر را در ذهن داشته باشید:

1. چگونه/ چرا افراد در این شرایط قرار گرفته‌اند؟
2. چگونه/ چرا آنان افکار، احساسات و رفتارهای خود را در الگویی خاص (که برخی مثبت و برخی دیگر منفی می‌باشند) حفظ می‌کنند ؟
3. چگونه می‌توانم به آنها کمک کنم تا تصویری از یک آینده مثبت و امیدوارکننده به دست آورند؟
4. چگونه می‌توانم به افراد آسیب دیده، در حالی که با تغییر در زندگی دست و پنجه نرم می‌کنند، یاری دهم و حمایتشان کنم؟
5. وقتی شروع به شنیدن صحبت‌های افراد شکست خورده می‌کنید میوه (یا نشانه های یک مشکل) را می بینید، اما ریشه درخت (آسیب روانی) چیست؟
   • برای شنیدن وقت بگذارید، حتی اگر زمان بیشتری احتیاج باشد. صبور باشید و بدون قضاوت گوش کنید. نتیجه‌ی ‌کار شما این است که افراد با پرداختن به ریشه‌‌ی مسائل، بیشتر رشد می‌کنند.

این موضوعی است که در قسمت بعدی به توضیح آن خواهیم پرداخت و به مهارت‌ها و راهنمایی‌هایی که برای طی کردن این مسیر و رسیدن به ریشه است، اشاره خواهیم کرد.