اضطراب، احساسی است ناخوشایند و مبهم ناشی از یک فکر و یا احساس وحشت نسبت به وقایعی که در آینده ممکن است رخ دهند. ترس و اضطراب واکنش طبیعی انسان نسبت به شرایط تهدیدآمیز و یا هر نوع خطر است. اضطراب در افکار، احساسات و جسم ما تجربه می‌شود.
در شرایط پراسترس، همهٔ ما تا حدودی با احساس اضطراب روبه‌رو می‌شویم. این واکنش در واقع یک سیستم هشدار دهنده است که به هنگام تهدید یا بروز خطر، از سوی سیستم مرکزی مغز و اعصاب به‌کار می‌افتد. بنابراین این واکنش احساسی می‌تواند بدن ما را برای مقابله با خطر آماده سازد. اضطراب همچنین به ما کمک می‌کند هشیار باشیم و عملکرد بهتری در زمان خطر داشته باشیم.
اضطراب معمولاً بعد از مدتی کوتاه برطرف می‌شود و خطرناک نیست. اما برای برخی از افراد، اضطراب شدت و دوام بیشتری دارد، تا حدی که تأثیر زیادی بر زندگی روزانهٔ آنها می‌گذارد. گاهی این حس اضطراب آنقدر شدید است که افراد از رفتن به مکان‌ها و یا انجام‌دادن کارهایی که این واکنش را در آنها تحریک می‌کند، دوری می‌کنند. اضطراب در هر سنی تجربه می‌شود و معمولاً یکی از رایج‌ترین موضوعات پزشکی به‌حساب می‌آید، اما این احساس، نشانهٔ ضعف و یا بالغ نبودن فرد نیست!
اضطراب چیست؟
همهٔ افراد گهگاهی مضطرب می‌شوند. داشتن اضطراب در زمانی که زندگی شما در حال تلاطم و تغییر است، کاملاً طبیعی و نرمال است. مخصوصاً اگر این تغییرات تأثیر زیادی بر زندگی شما داشته باشند. اگر شرایط بحرانی و یا احساسی از جمله ناتوانی، عدم کنترل و تهدید برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، داشتن اضطراب می‌تواند باعث به‌وجود‌آمدن مشکلات بیشتری شود.
اضطراب می‌تواند تبدیل به مشکل حادتری شود اگر:
- احساس اضطراب شما شدید و یا برای مدت طولانی ادامه پیدا کند؛
- حس اضطراب و نگرانی شما در شرایطی که تهدیدآمیز نیست نیز احساس شود؛
- شما از یک‌سری شرایط و اماکن طبیعی که ممکن است احساس نگرانی را در شما تحریک کند، دوری کنید؛
- نگرانی شما غیرقابل کنترل شود؛
- علائم نگرانی را به صورت مدام احساس کنید؛
- زندگی روزانه و روابط اجتماعی برای شما سخت شود.
علائم اضطراب چیست؟
تأثیرات اضطراب بر بدن:
- معده درد؛
- حواس‌پرتی، گیجی و سبکی در ناحیهٔ سر؛
- احساس بی‌قراری و ناتوانی در آرام‌نشستن؛
- سر درد، کمر درد، یا دردهای دیگر در بدن؛
- ضربان قلب تند و یا نا منظم؛
- احساس گرما یا گُر‌گرفتگی؛
- بی‌خوابی و یا بد‌خوابی؛
- حالت تهوع؛
- ساییدن دندان‌ها به هم؛
- تغییرات در تمایلات جنسی؛
- حملات ترس و وحشت‌زدگی (پانیک).
تأثیرت اضطراب بر ذهن:
- احساس عصبی و کلافگی؛
- احساس ترس؛
- احساس اینکه زمان کند‌تر و یا تند‌تر می‌گذرد؛
- احساس اینکه دیگران متوجه اضطراب شما هستند و به شما نگاه می‌کنند؛
- احساس درماندگی از این حس اضطراب؛
- عدم توانایی در متوقف‌کردن این احساس و ترس از اینکه اگر اضطراب را کنار بذرید، اتفاقاتی بدتر رخ خواهد داد؛
- نگرانی در مورد احساس اضطرابی که دارید. به‌طور مثال: نگران‌شدن بابت علائم ترس و یا حملات ترس؛
- نگرانی در مورد اینکه ارتباط شما با دنیای واقعی در حال قطع‌شدن است؛
- نگرانی راجع به اتفاقاتی که ممکن است در آینده رخ دهند.
فکر کنید روی یک صندلی نشسته‌اید و مرتب با فشار‌دادن کمر خود به پشت صندلی، عقب و جلو می‌روید. ناگهان همین‌طور که در حال انجام‌دادن این کار هستید، یک‌دفعه کنترل از دست شما خارج می‌شود و احساس می‌کنید که می‌خواهید از پشت با کمر به زمین بخورید. چه احساسی در آن لحظه در شما به‌وجود می‌آید؟
تصور کنید این احساس ترس و وحشت‌زدگی را که برای یک ثانیه احساس کردید طولانی‌تر و شدید‌تر کنند در حالی که شما حتی ندانید که علت این احساس در شما چیست.
تأثیرات اضطراب بر تفکرات ما:
- همه چیز بد پیش خواهد رفت؛
- ممکن است بمیرم؛
- من نمی‌توانم با این احساس کنار بیایم؛
- من به هیچ چیز به‌جز نگرانیم نمی‌توانم فکر کنم؛
- من نمی‌توانم خودم را آرام کنم.
تأثیرت اضطراب بر رفتار:
- نداشتن صبر، عصبانیت؛
- احساس سر‌در‌گمی؛
- نداشتن تمرکز و حواس پرتی؛
- بی‌قراری.
به نظر شما چه چیزهایی می‌توانند توانایی مقابله با استرس را از ما بگیرند؟ در قسمت بعدی، به این موضوع خواهیم پرداخت.
