بخش قبلی را به نکاتی اختصاص دادیم که به کمک آنها میتوانیم کودکانمان را از خطر آزار جنسی محافظت کنیم. همچنین اشاره کردیم که مهمترین و اولین قدم در این مورد، دوستداشتن و ابرازکردن عشقمان به آنهاست، چرا که کودک از این طریق از محبت اغنا میشود، از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار شده و کمتر دچار چنین مشکلاتی خواهد شد.
حال به سرنخهای رفتاریای اشاره خواهیم کرد که نشان میدهند کودک به نوعی مورد آزار جنسی قرار گرفته است. البته معمولاً باید چند نشانه را در کنار هم در نظر بگیریم، چون بعضی از این نشانهها به تنهایی میتوانند دلایل دیگری غیر از سوءاستفادهٔ جنسی داشته باشند.
قبل از هر چیز باید توجه داشته باشید که فرد سوءاستفادهگر ممکن است کودک را تهدید کند اگر حرفی بزند برای او و خانوادهاش اتفاق بدی رخ خواهد داد، یا بهنوعی به کودک باج داده باشد تا ساکت بماند و قضیهٔ آزار جنسی را بهعنوان رازی بین خودشان نگاه دارد.
نشانهها:
- تغییر ناگهانی در رفتارهای کودک یا نوجوان؛
- گوشهگیرى و تنهایى و یا برعکس، پرخاشگرى و ناآرامى؛
- افسردگى و اضطراب؛
- عکسالعمل شدید و ترس از برخورد با شخص و یا محلی خاص؛
- عدم تمرکز بهخصوص در درسها و افت تحصیلی؛
- مدام خیرهشدن به یک نقطه؛
- نشاندادن رفتارهاى جنسى که واضحاً براى سن کودک نامناسب است؛
- درد و احساس ناراحتى در ناحیهٔ تناسلى؛
- شبادرارى؛
- کابوسهای مداوم و وحشتناک و بیخوابی؛
- خودآزاری به اشکال مختلف.
دوستی با تجربهٔ ناگوار سوءاستفادهٔ جنسی در زمان کودکی، برایم تعریف میکرد که در دوران دبستان مرتب در و دیوار مدرسه را خطخطی میکرد. همچنین در دفتر نقاشیاش تنها نقش ثابت، خطخطیهای او بود. وقتی این موضوع را تعریف میکرد، قلبم به درد آمد. ولی بعد از اینکه از رفتار مربیان مدرسه گفت، غم من به عصبانیت تبدیل شد. او میگفت که بهخاطر خطخطیکردن مرتب تنبیه میشد و حتی یکبار مربی بهداشت مدرسه او را تهدید کرد که اگر باز جایی را خطخطی کند به او آمپول خواهد زد. دریغ از اینکه این کودک با این کار فریاد میزد: «کسی به من کمک کند، کسی به من توجه کند، درون من مانند این خطخطیهای روی دیوار است، آیا کسی درد عمیق مرا می بیند؟» واقعاً در عجبم که چطور در مدرسهای با آن تعداد معلم، حتی یکنفر هم متوجه فریاد کمک این بچه برای تسکین دردهای عمیق درونیاش نبوده است. شاید ما با دانستن این نشانهها کمی نسبت به کودکان اطرافمان آگاهتر و هشیارتر باشیم. بیایید با دقت بیشتری به اطرافمان نگاه کنیم و نسبت به کودکان دوروبَرمان توجه بیشتری نشان دهیم.