عیسی یک نمونه یا الگو از دعا را به شاگردان خود تعلیم داد که به «دعای ربانی»معروف است (متی ۹:۶- ۱۳). دعایی که بسیاری از ما آن را از حفظ میخوانند، اگرچه [به نظر من] مناسبتر آن است که این دعا را «دعای شاگردان» بنامیم. دعاهای عیسی با پدر آسمانی ماهیت متفاوتی داشتند (نگاه کنید به یوحنا ۱۷ تا دعای ربانی واقعی را ببینید). در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، همین دعای ساده وقتی با لحن آرام اُپراتور تلفن خوانده شد، به «تاد بیمر» کمک کرد تا با شجاعت بر علیه ربایندگان پرواز شمارهٔ ۹۳ وارد عمل شود، اقدام متهورانهای که بدون شک زندگی و دارایی عدهٔ بیشتری را نجات داد، چرا که آن هواپیما برای یک حملهٔ تروریستی به کاخ سفید ربوده شده بود. تاد بیمر، آن مرد ایمان و سایر سرنشینان هواپیما، در آن روز قهرمانانه جان باختند. چندین اصل مهم در این دعای ساده که عیسی تعلیم داد وجود دارد و در واقع، چهار اصل بنیادی از این دعا اتخاذ شدهاند که عبارتند از: ستایش، اعتراف، شکرگزاری و درخواست.
ای پدر ما که در آسمانی،
(آیات ۹ – ۱۰)
نام تو مقدس باد،
پادشاهی تو بیاید،
ارادهٔ تو چنانکه در آسمان انجام میشود،
بر زمین نیز به انجام برسد.
اولین بخش این دعا شامل ستایش و پرستشی است که ما به خدا تقدیم میکنیم، چون ارادهٔ او بر همه چیز در آسمان و زمین غلبه دارد.
نان روزانهٔ ما را امروز به ما عطا فرما.
(آیه ۱۱)
این عبارت که به تنهایی یک آیه را شامل میشود، بسیار مهم است، چرا که دو اصل بنیادی «درخواست» و «شکرگزاری» در آن دیده میشود. در اینجا یاد میگیریم که هر روز تنها برای نیاز همان روز دعا کنیم و برای آن شکرگزار باشیم. طبیعت ضعیف انسانی ما همواره بر نیازهای آینده تمرکز میکند، به همین دلیل نیز همیشه نگران و مضطرب است. ما تنها میتوانیم در همین لحظه و همین امروز زندگی کنیم. این همان نکتهای است که عیسی میخواست بر آن تأکید کند. خدا هر روز فیض و رحمت خود را به ما میبخشد و انتظار دارد که از آن استفاده کنیم، چون روز بعد رحمت او تازه میشود.
و قرضهای ما را ببخش،
(آیه ۱۲)
چنانکه ما نیز قرضداران خود را میبخشیم.
در این آیه با اصل بنیادی «اعتراف» روبهرو هستیم. «قرضها» در اینجا اشاره به گناه یا نقطهضعف دارد. پس ما به گناهان خود در حضور خدا اعتراف میکنیم. هدف خدا این است که مفهوم دو لبهٔ آمرزش را فراموش نکنیم و کسانی را که نسبت به ما گناه کردهاند ببخشیم.
و ما را در آزمایش میاور،
(آیه ۱۳ الف)
بلکه از آن شرور رهاییمان ده.
در اینجا بخش دیگری از اصل بنیادی درخواست را میبینیم. دو تقاضا شامل «طلبیدن رحمت خدا» و «مداخلهٔ او در وسوسههایی» است که در زندگی خود با آنها مواجه میشویم.
زیرا پادشاهی و قدرت و جلال تا ابد از آن توست.
(آیه ۱۳ ب)
آمین.
و یک بار دیگر ستایش خود را به خدا تقدیم میکنیم. لطفاً به این تأکید مضاعف در آغاز و پایان دعا توجه کنید.
اینها رهنمود دعا هستند نه دستورالعمل یا حکم الهی. ما دستور نداریم که در زمانهای مشخص و در مکانهای خاص دعا کنیم. بسیاری از مسیحیان عادت به دعای روزانه در یک زمان مشخص را بسیار مفید میدانند. مثلاً اینکه هر صبح با مطالعهٔ کتاب مقدس آغاز شود. برخی دیگر معتقد هستند که اگر ابتدا و انتهای روز با دعا همراه باشد بهتر است. وقتی بدانیم به چه چیزی احتیاج داریم، هر ساعتی از روز میتوانیم حتی با یک دعای کوتاه به حضور خدا برویم. آیا وقتی در کلاس درس نشستهاید، میتوانید در سکوت دعا کنید؟ بدون شک می توانید. فکر میکنید قبل از برگزاری هر آزمون چه تعداد دعا در سکوت انجام میشود؟
حتی در حین رانندگی و وقتی سرگرم انجام کاری هستیم نیز میتوانیم برای چند لحظه به حضور خدا دعا کنیم. برخی این نوع دعا را دعای تلگرافی یا دعای گلولهای مینامند، مانند وقتی که نیازی مبرم داریم یا در شرایط خطرناکی هستیم و خیلی سریع و کوتاه میگوییم: «خدایا کمک.» حتی کسانی هم که به خدا اعتقاد ندارند این کار را میکنند، چون ممکن است خدا آن موقع در آنجا باشد!
ما از نمونههایی که عیسی در طول زندگی زمینی خود برایمان قرار داد یاد میگیریم که همواره دعا کنیم، آنهم با صداقت و خلوص نیت. خیالتان راحت باشد، منظمبودن در دعا و زندگی متعهدانه نسبت به دعا حتی برای اغلب مسیحیان باسابقه هم دشوار است، یک عمر زمان میخواهد تا کامل شود، چون دنیای اطراف ما پیوسته سبب پریشانی و ناراحتی فکری ما میشود.
- دعا برای من چه مفهومی دارد؟
- آیا تاکنون شاهد بودهام که دعا در زندگی من یا اشخاص دیگر تحولی ایجاد کرده باشد؟
- آیا برای من سخت است که بهطور مرتب و منظم دعا کنم؟ چه چیزی میتواند مانع حواسپرتی من بشود؟ بهنظر من چه زمانی برای دعا بهتر است؟
- آیا خدا برای مدت کوتاهی مرا در اجابت درخواستم منتظر نگه داشته است؟ در این صورت، فکر میکنم دلیل آن چه میتوانست باشد؟
- دعای عیسی در فصل ۱۷ یوحنا را میخوانم. از این قسمت چه درسی راجع به قدرت دعا یاد میگیرم؟