در سال ۱۹۶۷، اعضای سازمان ملل متحد اعلامیهای در خصوص رفع تبعیض علیه زنان را به تصویب رساندند. در این سند، تبعیض علیه زنان جرم علیه کرامت انسانی محسوب میشود و از دولتها خواسته شده است که قوانین، آداب و رسوم رایج در ممکلتهای خود را که تبعیضآمیز هستند لغو کنند و قوانین حمایت از حقوق برابر زنان و مردان را وضع کنند.
کمتر از یک سال بعد، پیشنهادی برای پیمانی با الزام قانونی در مورد حقوق زنان ارائه شد. کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان توسط مجمع عمومی در سال ۱۹۷۹ مورد پذیرش قرار گرفت. در مقدمهٔ این کنوانسیون آمده است که با اینکه معاهدات دیگر وجود دارند، زنان همچنان از حقوق برابر با مردان بهرهمند نیستند. این کنوانسیون، ماهیت و معنی تبعیض جنسی را توضیح میدهد و تعهداتی را که کشورها برای رفع تبعیض و دستیابی به برابری بین زنها و مردها دارند را بیان میکند. همانند بقیهٔ معاهدات حقوق بشری، کشورها تنها از طریق تصویب این کنوانسیون مسئول اجرای موازین آن میشوند. متاسفانه ایران یکی از کشورهایی است که هنوز این معاهده را امضاء نکرده است.
به غیر از اصول کلی، تعهدات خاص دولتها برای رفع تبعیض علیه زنان در زمینههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در ۱۶ ماده گنجانده شده است. این کنوانسیون شامل حقوق مدنی و سیاسی است: حق رای، مشارکت در زندگی عمومی، به دست آوردن، تغییر یا حفظ تابعیت خاص، مساوات در برابر قانون، آزادی تغییر مکان و حرکت از مثالهای بارز این حقوق هستند. این کنوانسیون همچنین شامل حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است؛ حق آموزش، کار، بهداشت و اعتبار مالی از مثالهای این حقوق هستند. این کنوانسیون همچنین نه تنها توجّه خاصی نسبت به پدیدههای مهم مانند قاچاق انسان دارد بلکه بر روی برخی از گروهها مانند زنان روستایی و موارد خاص که در آن خطرات ویژهای زنان را تهدید میکند تمرکز دارد. این مخاطرات که عموماً با ازدواج و خانواده ارتباط دارند، اجازهٔ بهرهمند شدن از تمامی حقوق بشر را به زنان نمیدهد.
تبعیض در مادهٔ ۱ این کنوانسیون اینگونه تعریف شده:« از نظر این کنوانسیون، عبارت تبعیض علیه زنان به معنی قائل شدن هر گونه تمایز، استثنا یا محدودیت بر اساس جنسیت است که بر به رسمیت شناختن حقوق بشر زنان و آزادیهای اساسی آنها و بهرهمندی و اِعمال آن حقوق، بر پایهٔ مساوات با مردان، صرفنظر از وضعیت تاهل آنها، در تمام زمینههای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی و دیگر زمینهها اثر مخرب دارد یا اصولاً، هدفش از بین بردن این وضعیت است. این تبعیض شامل تفاوت در هرگونه طرز برخورد به دلیل جنسی است که:
- به طور خواسته یا ناخواسته زنان را محروم میکند
- از به رسمیت شناختن حقوق زنان در حوزههای خصوصی و عمومی جلوگیری میکند.
- از اِعمال حقوق بشر و آزادیهای اساسی که به آنها تعلق میگیرد جلوگیری میکند.»
این کنوانسیون همچنین روشهای مختلفی که دولتهای عضو برای از بین بردن تبعیض باید استفاده کنند را مشخص میکند، مثلاً از طریق وضع مقرراتی که تبعیض را منع میکند، حصول اطمینان از حمایت قانونی از حقوق زنان، خودداری از اقدامات تبعیضآمیز، محافظت از زنان در برابر تبعیض توسط هر شخص، سازمان یا موسسهٔ دیگر و اصلاح یا لغو قوانین و مقررات کیفری تبعیض آمیز.
این کنوانسیون دستیابی به مساوات بین زنان و مردان و بهبود در وضعیت زنان را در صورت انجام اقدامات مثبت از سوی دولتها پیشنگری کرده است. برای تسریع برابری واقعی زنان در همهٔ حوزههای زندگی، دولتها مجاز هستند تا زمانی که نابرابریها ادامه دارد، از اقدامات ویژهٔ موقت استفاده کنند.