کمک!
من یکی از والدین هستم!
درک نقش شما به عنوان پدر و مادر.
بخش اول مقدمه‌ای بود بر چگونگی و عوامل انتخاب شیوه تربیتی برای فرزندان. سپس به معرفی دسته‌های مختلف والدین از نظر شیوه تربیتی پرداختیم.
اکنون به توضیح انواع روش‌های تربیتی والدین می‌پردازیم:
در روش تربیتی والدین مستبد یا سخت‌گیر ، معمولاً موارد زیر مشاهده می‌شوند:
- برای کودک تصمیم گیری می‌کنند و بر رفتارهای کودک کنترل شدید دارند؛
- از خشم و عصبانیت برای کنترل و ایجاد ترس استفاده می‌کنند؛
- انتظارات و قوانین نامعقول و سخت‌گیرانه‌ای دارند؛
- کودک، حق انتخاب ندارد و باید اطاعت کند؛
- تمایل به تنبیه کردن دارند؛
- بی محبت هستند؛
- به نظرات و احساسات کودک، گوش نمی‌دهند و کودک حق ابراز عقیده‌ای را ندارد؛
- بر اطاعت بی چون و چرا تأکید دارند و مخالفت کودک را نمی‌پذیرند.
در روش تربیتی والدین آسان‌گیر یا سهل‌انگار، معمولاً موارد زیر مشاهده می‌شوند:
- هیچ کنترلی بر رفتار کودک وجود ندارد؛
- هیچ محدودیتی برای کودک در نظر گرفته نمی‌شود؛
- نسبت به رفتار فرزندان خود -حتی در موارد اشتباه- کاملاً بی تفاوت هستند؛
- کودک معمولاً ناسازگار است؛
- هیچ انتظاری از کودک ندارند و از روش تربیتی خاصی پیروی نمی‌کنند؛
- کودک به آسانی، مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد؛
- فرزند، معمولاً پر توقع تربیت می‌شود؛
- انتظارات زیادی از کودک ندارند؛
- مسئولیت‌پذیری ندارند.
در روش تربیتی والدین منفعل یا غایب، معمولاً موارد زیر مشاهده می‌شوند:
- از لحاظ عاطفی و فیزیکی، غایب هستند؛
- به دلیل داشتن اعتیاد، همیشه در دسترس نیستند؛
- تناقض شخصیتی دارند؛
- تمایلی به ایجاد محدودیت‌های منطقی، برای تربیت کودک ندارند؛
- قادر به راهنمایی کردن کودک نیستند؛
- کودک را مجبور به گرفتن تصمیمات می‌کنند؛
- از کودک انتظارات متفاوتی دارند؛
- کنترل و مقررات کمی وجود دارد.
کودکانی که در یکی از خانه‌های بالا رشد پیدا می‌کنند، احتمالاً بیشتر احساس ناامنی و عدم دوست داشته شدن دارند. همچنین ارتباط عاطفی و اعتمادی ضعیفی را تجربه می‌کنند و مدام در حال مبارزه و زیر پا گذاشتن قوانین هستند. این کودکان، از اعتماد به نفس پایینی برخوردار هستند و در گرفتن تصمیمات عاقلانه نیز مشکل دارند. این موارد، نمونه‌هایی از مشکلاتی هستند که کودکان در این نوع خانواده‌ها آن را تجربه می‌کنند و با آن بزرگ می‌شوند.
- وقتی با کودکانی روبرو می‌شوید که با یکی از شیوه‌های بالا تربیت شده‌اند، چه رفتارهایی ممکن است در آنها ببینید؟
- یک بار دیگر روش‌های بالا را بخوانید. فکر کنید و ببینید که آیا شما، کودکتان را به همان روشی که تربیت شده بودید، پرورش می‌دهید؟
- هنگامی که خانه کودکیتان را به یاد می‌آورید، می‌توانید نکات مثبت و منفی که در تربیت شما نقش داشته‌اند را به‌خاطر آورید؟
- به غیر از موارد نام‌برده شده در بالا، آیا مورد دیگری هست که شما بخواهید به لیست اضافه کنید؟ به نظر شما این مورد به کدام دسته تعلق دارد؟
نکته:
ممکن است از هر دسته، چند مورد در شیوه تربیتی شما بارز باشد. بنابراین احتیاجی نیست که جزو فقط یک دسته از دسته‌بندی‌های بالا باشید.
در بخش سوم از درس اول، به نوع چهارم روش تربیتی خواهیم پرداخت. شاید در نوع چهارم نیز مواردی برای شما آشنا باشند که آن را در خانه دوران کودکیتان تجربه کرده‌اید.
