مسیحیان از تمام فرقهها و فرهنگها، جشنها و اعیاد بهخصوصی را در تقویمهای خود تعیین کرده و گرامی میدارند. برخی از این اعیاد، مثل کریسمس یا عید قیام، جشنهای مهمی هستند و مربوط به مهمترین وقایع زندگی مسیح میباشند. دیگر عیدها، میتوانند مختص یک فرقه، فرهنگ یا کلیسایی خاص باشند. در این سری مقالات، در تلاش خواهیم بود تا برخی از مشهورترین اعیاد (نه مهمترین عیدها از نظر الهیاتی!) و ویژگیهای آنها را بدون هرگونه جانبداری، بررسی کنیم.
در بسیاری از فرهنگها در سراسر جهان که بهطور اسمی، مسیحی خوانده میشوند، روز اول ژانویه در تقویم میلادی یا گریگوری بهعنوان روز سال نو در نظر گرفته میشود. این روز از نظر تاریخی بهعنوان «اُکتاو» یا هشتمین روز کریسمس اهمیت مذهبی و عبادی دارد. همچنین، بهسبب اهمیت چشمگیر فرهنگی آن با چند مورد از آداب و رسوم و آیینهای کلیسایی از اقصی نقاط جهان نیز مرتبط دانسته شده است.
در کلیسای کاتولیک رومی، از قرن چهاردهم، جشنی را در تاریخ یکم ژانویه برگزار میکردند. پیش از شورای دوم واتیکان در سال ۱۹۶۰، اهمیت اصلی این روز در این بود که مصادف با تاریخ ختنۀ مسیح درنظر گرفته میشد. با وجود آنکه این عید نسبت به اعیاد دیگر، از اهمیت کمتری برخوردار است، اما کلیساهای ارتدکس شرق، لوتری و اسقفی هنوز هم روز اول ژانویه را بهعنوان روز ختنهشدن مسیح در نظر میگیرند. با اینحال،بعد از شورای دوم واتیکان، در کلیسای کاتولیک رومی، آیین گرامیداشت مریم باکره، مادر مقدس خدا نیز در اول ژانویه برگزار و جشن گرفته میشود. البته در کلیساهای شرق نیز آیین مشابهی در تاریخ ۲۶ دسامبر برگزار میشود. جشن مربوط به عید مریم باکره، مادر مقدس خدا، یکی از اعیاد مربوط به او در تقویم کلیسای کاتولیک رومی است. این مسئله، اهمیتی الهیاتی دارد و قدمت آن به نخستین شورای افسس در سال ۴۳۱ میلادی میرسد، یعنی زمانی که اعلام کردند طبیعت انسانی و طبیعت الهی مسیح نباید آنطور که اسقف قسطنطنیه، نستوریوس میگفت، از هم جدا دانسته شوند. این شورا تعیین کرد که میتوان و میبایست مریم را نه تنها بهعنوان مادر عیسای انسان، بلکه بهعنوان مادر خدا نیز خطاب کرد. پیروان کلیسای کاتولیک رومی که در عشای ربانی اول ژانویه شرکت میکنند، دعا میکنند که هرچه بیشتر به شباهت مریم درآیند، یعنی کسی که شایستگی این را داشت تا «حامل خدا» خوانده شود.
در بیشتر کشورها (به استثنای استرالیا) نیز از اعضای کلیسای کاتولیک رومی خواسته میشود تا در عشای اول ژانویه شرکت کنند. در برخی کلیساها مرسوم شده که بهغیر از این مراسم، یک عشای دیگر را نیز در شب سال نو برگزار میکنند. در برخی از فرقههای پروتستان، مخصوصاً کلیساهای آمریکاییِ آفریقاییتبار، مرسوم شده که مراسم مذهبی شب سال نو را پیش از روز عید بهجا آورند. ایمانداران در این کلیساها در مراسم کلیسایی خاصی شرکت میکنند که تا نیمهشب ادامه دارد. آنها بهعنوان گروههای خانوادگی در این مراسم شرکت کرده و بعد از کلیسا به مهمانی سال نو میروند. بهطور معمول، ایمانداران در این مراسم در مورد برکتهای خدا در زندگیشان در طول سال گذشته، شهادت داده و برای لطف خدا در سال جدید نیز دعا میکنند. بر اساس این رسم، باید در لحظۀ رسیدن به نیمه شب دعا کرد تا سال جدید با برکات خدا آغاز شود. همچنین، قرائت کتابمقدس در این مراسم معمولاً شامل بخشهایی مانند ارمیا ۳۱ خواهد بود که خداوند در مورد عهد جدید با قوم اسرائیل صحبت میکند.
مراسم شب سال نو ریشه در آیینهای برادران موراوی در قرن هجدهم دارد. این آیینها تأثیر بهسزایی بر جان وسلی و مِتدیسم اولیه گذاشته بودند و هنوز هم در کلیساهای این فرقهها محبوبیت زیادی دارند. جشن مراسم شب سال نو در سال ۱۸۶۲، یعنی زمانی که جامعۀ آمریکاییِ آفریقاییتبار منتظر امضای اعلامیۀ آزادی بردگان توسط لینکلن در روز اول ژانویه ۱۸۶۳ بودند، برای آنها اهمیت پیدا کرد. این جامعۀ مسیحی در تاریخ ۳۱ دسامبر ۱۸۶۲ گرد هم آمدند و تا صبح روز بعد برای این مسئله دعا کردند. از آن زمان بود که مراسم شب سال نو با آزادی از بردگی و همچنین در حالت کلی، با امید و شروع تازه، هممعنی دانسته شد. این مراسم هنوز هم در کلیساهای آمریکاییهای آفریقاییتبار، در منطقۀ کارائیب و همینطور در برخی جوامع آفریقایی از اهمیت زیادی برخوردار است.