مسیحیان از تمام فرقه‌ها و فرهنگ‌ها، جشن‌ها و اعیاد به‌خصوصی را در تقویم‌های خود تعیین کرده و گرامی می‌دارند. برخی از این اعیاد، مثل کریسمس یا عید قیام، جشن‌های مهمی هستند و مربوط به مهم‌ترین وقایع زندگی مسیح می‌باشند. دیگر عیدها، می‌توانند مختص یک فرقه، فرهنگ یا کلیسایی خاص باشند. در این سری مقالات، در تلاش خواهیم بود تا برخی از مشهورترین اعیاد (نه مهم‌ترین عیدها از نظر الهیاتی!) و ویژگی‌های آنها را بدون هرگونه جانب‌داری، بررسی کنیم.
از یکشنبۀ نخل تا یکشنبۀ قیام، هفتۀ مقدس نام دارد. هر یک از روزهای این هفته، روز گرامیداشت وقایع خاصی در طول هفتۀ پیش از مصلوب‌شدن عیسای مسیح است. دوشنبۀ مقدس روزی است که عیسی در آن، یعنی کمی بعد از ورود به اروشلیم، درخت انجیر را نفرین و معبد را پاک کرد. سه‌شنبۀ مقدس، پیشگویی‌های مسیح در مورد مرگ خود را گرامی می‌دارد. در چهارشنبۀ مقدس که به آن چهارشنبۀ جاسوس نیز می‌گویند، بر طبق روایت متی ۲۶:۱۴-۲۵ و همین‌طور دیگر اناجیل، یهودای اسخریوطی به عیسی خیانت کرد. این چهارشنبه، روز تاریکی برای تقویم کلیساست چرا که توجه این روز عملاً بر تاریکی است. آداب این عید شامل خاموش‌کردن شمع‌ها در حین قرائت روز و مزامیر است. این نماد طرد‌شدن مسیح توسط شاگردانش است. در پایان روز، تنها یک شمع روشن باقی می‌ماند که نماد خودِ مسیح است، یعنی نور جهان.
پنج‌شنبۀ مقدس در بریتانیا «پنج‌شنبۀ ماتم»، در کلیساهای ارتدکس «پنج‌شنبۀ مقدس»، و در کلیساهای ارتدکس مارونی و سریانی «پنج‌شنبۀ اسرار» نام دارد. این روز، پیش از جمعۀ نیک یا جمعه‌الصلیب، شنبۀ مقدس و یکشنبۀ قیام واقع شده و شام آخر و آغاز آئین عشای ربانی را گرامی می‌دارد. به احتمال بسیار، عشای ربانی مهم‌ترین آئین مذهبی در کلیسای مسیحی است، زیرا هم حضور مسیح و حیات او را در درون و در بین ایمانداران نشان می‌دهد، و هم تصویری از قربانی مسیح بر صلیب را برای ایمانداران ترسیم می‌کند. در نتیجه، پنج‌شنبۀ ماتم از اهمیت خاصی برخوردار است و فرقه‌های مختلفی که آن را در تقویم خود دارند، مراسم عشای ربانی را در این روز برگزار می‌کنند.
برخی معتقدند کلمۀ انگلیسی «Maundy» که معمولاً به‌صورت «ماتم» ترجمه می‌شود، از کلمۀ لاتین «Mandatum» گرفته شده و به یوحنا ۱۳:۳۴ اشاره دارد که در این آیه «فرمانی جدید» ترجمه شده است. عیسی هنگام شام آخر به شاگردان خود فرمان داد که یکدیگر را همان‌طور محبت کنند که او ایشان را محبت کرد. او این محبت را درست پیش از صرف غذا به آنان نشان داد، یعنی هنگامی که پاهای آنها را شست. این یکی دیگر از رویدادهای کلیدی پنج‌شنبۀ ماتم است. به همین دلیل، کلمۀ انگلیسی Maundy گاهی به مراسم شستن پای مسیحیان نیز اطلاق می‌شود که طی مراسم کلیسایی در روز پنج‌شنبۀ ماتم و به‌طور سنتی توسط کشیش یا اسقف انجام می‌شود. بیشتر فرقه‌هایی که این روز را گرامی می‌دارند، مراسم شستن پا را نیز برگزار می‌کنند. عدۀ دیگری نیز معتقدند کلمۀ انگلیسی Maundy از عبارت maundy purses گرفته شده است. آنها کیسه‌هایی هستند که هر ساله در این روز، توسط پادشاهان انگلستان به فقرا داده می‌شد. به هر ترتیب، اینها همگی به معنای محبتی است که مسیحیان نسبت به یکدیگر دارند.
مراسم عبادتی در کلیساهای کاتولیک رومی می‌تواند شامل نواختن ناقوس نیز باشد. آنها در پایان مراسم خود، همه چیز را از روی محراب برداشته و آن را تا مراسم عید قیام، به همین شکل نگه می‌دارند تا نشانگر برهنگی و غم و رنج صلیب، و آمادگی برای مراسم جمعۀ نیک در روز بعد باشند. برچیدن تزیینات از روی محراب را می‌توان در برخی از کلیساهای اسقفی و متدیست نیز مشاهده کرد. در بعضی از سنت‌ها مانند کلیسای رسولی ارامنه، ممکن است مراسم چهارشنبۀ جاسوس انجام نشود و به‌جای آن مراسم پنج‌شنبۀ ماتم برگزار شود. گاهی نیز هر دوی آنها در این کلیسا برگزار می‌شوند. در این صورت، خاموش‌کردن و برداشتن شمع‌ها می‌تواند نماد دستگیری و شکنجۀ عیسی باشد.
کلیساهای ارتدکس شرق نیز عشای مقدس ربانی و همچنین مراسم شستن پاهای مسیحیان را مانند کلیساهای غربی در این پنج‌شنبۀ مقدس برگزار می‌کنند. با این‌حال، کشیشان در کلیساهای شرقی، رنگ‌های درخشان‌تری در طول مراسم صبحگاهی به‌کار می‌برند و روزۀ خود را در آرامی آغاز می‌کنند. سپس، در پایان روز از آذین‌ها و پوشش‌های سیاه‌رنگ استفاده می‌کنند. این با رسم کلیسای کاتولیک رومی مبنی بر برچیدن تزیینات از روی محراب، از لحاظ معنایی همسان است. در برخی کلیساهای ارتدکس یونانی، شمایل‌نگاری‌های مسیح طی مراسم دیگری در شب پنج‌شنبه، به شکل آیینی، کوبیده و مضروب می‌شوند.
مراسم دیگری که در این روز توسط کاتولیک‌های رومی، لوتری‌ها و اسقفی‌ها انجام می‌شود، مراسم تدهین است. نخستین اشارۀ ثبت‌شده به این مراسم، به هیپولیت در سال ۲۰۰ میلادی بازمی‌گردد. این مراسم، تأسیس مقام کشیشی را جشن می‌گیرد. کسانی که در این مراسم شرکت می‌کنند، فراخوانده می‌شوند تا عهدهای هنگام تعمید‌گرفتن خود را تجدید کنند. کشیشان و خادمان نیز فراخوانده می‌شوند تا عهدهای هنگام دست‌گذاری‌شان را تجدید کنند. روغن‌های مقدس نیز در این مراسم تقدیس شده، توسط کشیشان حاضر در جلسه به کلیساهای محلی بازگردانده می‌شوند. برخی از این روغن‌ها در طول سال برای تدهین بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که دیگر روغن‌ها، مانند روغن مخصوص «مراسم تدهین»، استفاده‌های به‌خصوصی در هنگام مراسم تعمید یا تأیید دارند. این امر حالت‌های دیگری نیز دارد. برای مثال، ایمانداران در کلیساهای ارامنه، مقداری کره را به مراسم پنج‌شنبۀ ماتم می‌برند تا تقدیس شود. سپس از این کره برای تدهین بیماران استفاده می‌کنند.
