چرا کتاب‌مقدس نسبت به تعالیم انحرافی هشدار می‌دهد. آیا باید هر باوری را بر اساس تفسیرهایی که به مذاق برخی خوش می‌آید پذیرفت؟ چگونه می‌توانیم تشخیص دهیم که تعلیم یا باوری اشتباه است؟ کتاب‌مقدس دربارهٔ ثروت و طلبیدن آن چه می‌گوید؟ با این سری از مقاله‌ها همراه ما باشید.
مسیحیت غلاطیه: مسیحیتی «نوین»
پولس رسول در رساله‌اش به مسیحیان غلاطیه هشدار بسیار عجیبی به ایشان می‌دهد. می‌فرماید: «در شگفتم که شما بدین زودی از آن که شما را به‌واسطهٔ فیض مسیح فرا خوانده است رویگردان شده، به‌سوی «انجیلی دیگر» می‌روید. البته «انجیلی دیگر» وجود ندارد، اما کسانی هستند که فکر شما را مغشوش می‌سازند و بر آنند که انجیل مسیح را تحریف کنند. اما حتی اگر ما یا فرشته‌ای از آسمان، انجیلی غیر از آنچه ما به شما بشارت دادیم موعظه کند، ملعون باد! چنانکه پیشتر گفتیم، اکنون باز می‌گویم: اگر کسی انجیلی غیر از آنچه پذیرفتید به شما موعظه کند، ملعون باد!» (غلاطیان ۱: ۶-۹، ترجمه هزاره نو)
پولس رسول دربارهٔ چه سخن می‌گوید؟ منظور او از «انجیلی دیگر» چیست؟ آیا منظورش کتاب انجیل است؟ پاسخ به این سؤال، می‌تواند درک ما را از مشخصات و ریشهٔ این «مسیحیت نوین» دقیق‌تر و عمیق‌تر سازد.
غلاطیه در شمال مرکزی ترکیهٔ امروزی واقع بود. این ناحیه گویا یکی از اولین مناطقی بود که پولس مسیحیت را در آنجا ترویج کرده بود. اما اینک او شنیده بود که مسیحیان غلاطیه از پیام و تعلیمی که او به ایشان اعلام داشته بود (یعنی همان چیزی که آن را «انجیل» می‌خوانَد)، منحرف شده‌اند. از آنجا که این پیام و تعلیم (انجیل) مستقیماً به موضوع رستگاری ابدی ایشان مربوط می‌شد، طبیعی بود که هر نوع انحرافی در آن، بر نجات و رستگاری ایشان تأثیر می‌گذاشت. همین امر بود که پولس را عمیقاً نگران ساخت و او را بر آن داشت تا دست به نگارش این نامه بزند و ایشان را به بازگشت به پیام و تعلیم اولیه فرا خواند.
ویژگی مسیحیتِ نوین در غلاطیه
اما «انجیل» پولس چه بود و این «انجیل دیگر» چه؟ پولس به مسیحیان غلاطیه تعلیم داده بود که نجات و رستگاری انسان فقط به‌واسطهٔ ایمان به مسیح میسر می‌شود، نه انجام مناسک و آیین‌های شرعی دین یهود نظیر ختنه. اما عده‌ای از یهودیانی که در فلسطین به مسیحیت گرویده و هنوز وابستگی خود به دین یهود را حفظ کرده بودند و مسیحیت را دنبالهٔ طبیعی این دین می‌دانستند، به غلاطیه آمده و به مسیحیانِ آنجا تعلیم داده بودند که برای کسب رستگاری و مسیحی‌بودن، می‌بایست مناسک و شرعیات یهود، خاصه حکم ختنه را حفظ و رعایت کنند. لذا پولس با نهایت غیرت، برای مبارزه با این تعلیم نادرست کمر همت می‌بندد و با شجاعت اعلام می‌دارد: «هیچ بشری از راه انجام اعمال شریعت پارسا شمرده نمی‌شود.» (غلاطیان ۲: ۱۶)
همین مبارزه بود که نهایتاً موجب بازداشتش در اورشلیم و حبسی طولانی گردید. اگر او آن روز چنین مبارزه‌ای را آغاز نمی‌کرد و این‌چنین سخت؛ حقیقت را مورد تأکید قرار نمی‌داد، امروزه همهٔ ما مسیحیان مکلف می‌بودیم آیین‌ها و شرعیات یهود را همچون فرایض دینی خود انجام دهیم. اما اشکال این «انجیل دیگر» چه بود؟ چه ایرادی داشت که مسیحیان غیریهودی جهت نیل به رستگاری، آیین‌ها و تشریفات نمادین و ظاهری دین یهود را نیز حفظ کنند؟
«انجیلی» که پولس به آن موعظه می‌کرد، اعلام می‌داشت که برای نیل به رستگاری، فقط باید به عیسی مسیح «ایمان» آورد، ایمانی که مستلزم اطاعتی قلبی و صمیمی از خدا بود. چنین ایمانی می‌بایست قطعاً چنین ثمراتی پدید آورد: «محبت، شادی، آرامش، صبر، مهربانی، نیکویی، وفاداری، فروتنی، و خویشتنداری.» (غلاطیان ۵: ۳۲ و ۳۳) پولس مردم را به «دینی» نوین فرا نمی‌خواند، بلکه به «رابطه‌ای» نوین با خدا که آنچنان روح و روان شخص را دگرگون می‌سازد که اعمال و رفتارش نیز تغییر می‌یابد و این امر ساده‌ای نبود. برخورداری از صبر و بردباری و مهربانی و وفاداری و تواضع و خصوصاً خویشتنداری، کاری سهل نبود. پرهیز از «بی‌عفتی،… دشمنی، ستیزه‌جویی، رشک، خشم، جاه‌طلبی، نفاق،… حسد،… عیاشی» کاری سهل نبود (غلاطیان ۵: ۱۹ و ۲۱). پیامی که پولس بدان موعظه می‌کرد، پیام «صلیب» بود. پولس اعلام می‌داشت که مسیحی‌بودن را با راهی جز مصلوب‌شدن با عیسی متصور نیست. راه عیسی، راه و روش صلیب است و تحمل ننگ و زحمت و انکار نفس. پولس نیز خود این راهِ دشوار را پیمود. او فرمود: «با مسیح مصلوب شده‌ام و دیگر من نیستم که زندگی می‌کنم، بلکه مسیح است که در من زندگی می‌کند.» (غلاطیان ۲: ۲۰)
اما انجیل نوینی که مسیحیان غلاطیه بدان توسل جسته بودند، انجیلی ارزان بود! انجیل امتیازات و احترامات دنیوی بود! امتیاز و احترامی که ناشی می‌شد از تبعیت و همرنگی با مذهبی ظاهری و سطحی که مورد تأیید و حمایت حکومت غاصب روم نیز بود. در قرن اول، کافی بود که مسیحیان خود را فقط شاخه‌ای از دین یهود معرفی کنند تا از تمام «مواهب» و «امتیازات» اجتماعی و حکومتی برخوردار شوند. اما پولس چنین انجیلی که برکات و مواهب و امتیازات و افتخارات دنیوی به‌همراه آورد را موعظه نمی‌کرد. انجیل او انجیل صلیب بود. پیام او پیام «در تنگ» و «راه سخت» بود (متی ۷: ۱۳ و ۱۴). او چه زیبا فرمود: «ای برادران، اگر من هنوز ختنه را موعظه می‌کردم، چرا دیگر آزار می‌دیدم؟ زیرا در آن صورت، ناخوشایندی صلیب از میان می‌رفت.» (غلاطیان ۵: ۱۱)
