آرامش در مسیح نتیجۀ وارستگی است

مسیح فرمود: «بیایید نزد من، ای تمامی زحمتکشان و گرانباران، که من به شما آسایش خواهم بخشید» (متی ۱۱:‏۲۸). این فرمایش مسیح، بسیار معروف است. اما لازم است در مورد آن توضیحی بدهیم. توضیح در این زمینه که مسیح این «آسایش»، یا همان «آرامش» را چگونه به ما عنایت می‌فرماید. برای آگاهی از این امر، باید به ادامۀ فرمایشات مسیح توجه کنیم. او می‌فرماید: «یوغ مرا بر دوش گیرید و از من تعلیم یابید» (آیۀ ۲۹). منظور او چه بود؟ بر دوش گرفتن یوغ او و تعلیم ‌یافتن از او به چه معنایی است؟

«یوغ»، یک تیر چوبی است که بر دوش دو گاو می‌گذارند و آنها را به هم متصل می‌کنند تا با سرعتی یکسان و به‌طور هم‌زمان حرکت کنند و زمین را شخم بزنند. در فرهنگ قوم یهود، «یوغ» نشانه و نماد اطاعت و فرمانبرداری بود. عبارت بعدی می‌گوید: «از من تعلیم یابید». یعنی وقتی مطیع مسیح شدیم، طبیعتاً از تعالیم او نیز پیروی خواهیم کرد. حال این سؤال پیش می‌آید که اطاعت از کدام تعالیم مسیح است که بیش از همه به ما «آسایش» می‌بخشد؟ می‌توان به قطع و یقین گفت: «اطاعت از تعالیمی که او دربارۀ «وارستگی» داده است». وارستگی یعنی قطع هرگونه وابستگی به امور این دنیا، و پرهیز از نگرانی‌ها برای امور زندگی. خلاصه و چکیدۀ تعلیم او در خصوص وارستگی و اجتناب از نگرانی‌ها را در «موعظۀ بالای کوه» او می‌توان یافت (انجیل متی، فصل‌های ۵ تا ۷). آنجا که فرمود: «پس به شما می‌گویم، نگران زندگی خود نباشید… پرندگان آسمان را بنگرید که نه می‌کارند و نه می‌دِرَوَند و نه در انبار ذخیره می‌کنند و پدر آسمانی شما به آنها روزی می‌دهد. آیا شما بس با ارزشتر از آنها نیستید؟… سوسن‌های صحرا را بنگرید که چگونه نموّ می‌کنند؛ نه زحمت می‌کشند و نه می‌ریسند… پس اگر خدا علف صحرا را که امروز هست و فردا در تنور افکنده می‌شود، این‌چنین می‌پوشانـَد، آیا شما را، ای سست ‌ایمانان، به ‌مراتب بهتر نخواهد پوشانید؟… پس نگران نباشید و نگویید چه بخوریم یا چه بنوشیم و یا چه بپوشیم. زیرا اقوام بت ‌پرست در پی همۀ این‌گونه چیزهایند. اما پدر آسمانی شما می‌داند که بدین همه نیاز دارید. بلکه نخست در پی پادشاهی خدا و عدالت او باشید، آنگاه همۀ اینها نیز به شما عطا خواهد شد. پس نگران فردا مباشید، زیرا فردا نگرانی خود را خواهد داشت. مشکلات امروز برای امروز کافی است!» (متی ۶:‏۲۵-‏۳۴).

توضیح و صحبت دربارۀ این فرمایشات مسیح نیاز به چندین جلد کتاب دارد. اما به‌طور خلاصه می‌توانیم بگوییم که منظور خداوندگارِ ما این نیست که دست روی دست بگذاریم و به کار و کوشش نپردازیم، بلکه منظور این است که در ضمن اینکه تلاش خود را برای امرار معاش انجام می‌دهیم، نباید «نگران» باشیم که چه خواهد شد. مشکلات ما، اعم از خورد و خوراک و سلامتی خود و نزدیکانمان، همه در نظر خدا هستند. او می‌داند ما به چه نیاز داریم. همان‌طور که خداوندگار ما فرمود: «پدر آسمانی شما می‌داند که بدین همه نیاز دارید»، در جای دیگر نیز فرمود: «پدر شما پیش از آنکه از او درخواست کنید، نیازهای شما را می‌داند» (متی ۶:‏۸). پس منظور این نیست که تنبلی پیشه کنیم و دست از تلاش بکشیم، بلکه مسیح از ما می‌خواهد که برای امور دنیایی غصه نخوریم، بلکه نگرانی‌های خود را به پدر آسمانی خود بسپاریم، نگرانی برای نان روزانۀ خود و وابستگان‌مان، نگرانی برای تندرستی، نگرانی برای آیندۀ فرزندانمان، نگرانی برای امنیت اجتماعی‌مان و غیره. پطرس رسول نیز فرموده: «همۀ نگرانی‌های خود را به او بسپارید، زیرا او به فکر شما هست» (اول پطرس ۵:‏۷). اگر به مسیح ایمان داریم، باید به این وعده‌ها نیز ایمان داشته باشیم.

اما دریافت آسایش و آرامش از مسیح، به موضوع دیگری نیز مربوط است. ما نه تنها نباید «نگران» باشیم و «غصه» بخوریم، بلکه باید خود را بیازماییم و ببینیم هدف زندگی‌مان چیست و چه اموری برایمان «ارزش» به‌شمار می‌آیند. باید خود را امتحان کنیم و ببینیم که می‌خواهیم در زندگی به کجا و به چه چیزی برسیم. به ثروت؟ به شهرت؟ به لذات شهوانی؟ به جاه و مقام؟ اگر در زندگی خود به‌ دنبال چنین اهدافی باشیم، طبیعتاً هرگز روی آرامش را نخواهیم دید، بلکه همواره در استرس به‌سر خواهیم برد. مسیح در این زمینه می‌فرماید: «بر زمین گنج میندوزید، جایی که بید و زنگ، زیان می‌رساند و دزدان نقب می‌زنند و سرقت می‌کنند. بلکه گنج خود را در آسمان بیندوزید، آنجا که بید و زنگ زیان نمی‌رساند و دزدان نقب نمی‌زنند و سرقت نمی‌کنند. زیرا هرجا گنج توست، دل تو نیز آنجا خواهد بود» (متی ۶:‏۱۹-‏۲۱). در اینجا، «گنج» می‌تواند هر چیزی باشد که «در این دنیا» به‌ دنبال رسیدن به آن هستیم، خواه ثروت باشد، خواه مقام و خواه امنیت خود و نزدیکان ما. «گنج» ما باید در آسمان باشد، یعنی امور روحانی و معنوی. دل ما کجاست؟ گنج ما چیست؟ آرامش فقط زمانی حاصل خواهد شد که گنج ما «در آسمان» باشد.

مسیح این تعلیم را بسط و شرح بیشتری داده، می‌فرماید: «هیچ‌ کس دو ارباب را خدمت نتواند کرد، زیرا یا از یکی نفرت خواهد داشت و به دیگری مِهر خواهد ورزید، و یا سرسپردۀ یکی خواهد بود و دیگری را خوار خواهد شمرد. نمی‌توانید هم بندۀ خدا باشید، هم بندۀ پول» (متی ۶:‏۲۴). «ارباب» ما کیست؟ ما «بندۀ» چه کسی هستیم؟ به بیانی روشن‌تر، در زندگی به‌ دنبال رسیدن به چه هستیم؟ آرامش و آسایش ما فقط و فقط زمانی حاصل می‌شود که خود را از هر گونه وابستگی دنیایی آزاد سازیم و خدا و امور پادشاهی او را طالب باشیم. به فرمودۀ مسیح: «نخست در پی پادشاهی خدا و عدالت او باشید، آنگاه همۀ اینها نیز به شما عطا خواهد شد». آرامش مسیح به این طریق به‌دست می‌آید، از طریق پرهیز از نگرانی به‌دلیل توکل به خدا، و از طریق وارستگی و دوری از وابستگی‌ها به امور دنیوی، یا همان «انقطاع» در عرفان.