ویژگیهای مسیحیت نوین عصر ما چیست؟ کدام درست است: تأکید بر روی نفْسِ ایمان یا بر خدایی که طبق اراده و رحمت خود عمل میکند؟ برای دانستن جواب، قسمت قبل را بخوانید.
ایمان به خدا یا ایمان به ایمان؟
مسیحیت نوین که مورد اشارهٔ ما است، بهدرستی به نهضت «کلام ایمان (Word of Faith)» مشهور شده است. در این نهضت، بهجای اینکه خدا در کانون اندیشه و زندگی فرد مسیحی قرار گیرد، ایمان او در کانون قرار دارد. گویی شخصی عاشق، بهجای توجه به محبوب خود، بهوسیلهٔ ارتباطی خود با او توجه کند و بر آن متمرکز شود (یعنی به وسایلی نظیر خودرو، تلفن و غیره). در این مرام نوین، آنقدر بر ایمان تأکید میشود که خدا از صحنه بیرون میرود، خدایی که یگانه تحققبخشنده معجزات و عطاکنندهٔ مواهب است. گویی فراهمکنندهٔ اینها میزان ایمان خودِ شخص است، نه خدا.
در این مرام، ایمان بهمنزلهٔ یک فرمول جادویی است. کنِت هِیگِن (K. Hagin 1917-2003)، یکی از سردمداران برجستهٔ این نهضت، مدعی است که عیسی در رؤیا بر او ظاهر شده و چنین گفته است: «اگر کسی در هر جا این چهار گام را بردارد یا این چهار اصل را بهکار گیرد، همواره هر چه را که از من یا از خدای پدر بخواهد دریافت خواهد داشت. با این چهار گام، تو چک سفید الهی را در دست داری!» این چهار گام طبق ادعای هِیگن عبارت است از:
۱) خواستهٔ خود را بیان کن؛
۲) آن را انجام ده؛
۳) آن را دریافت کن؛
۴) دربارهٔ آن سخن بگو.
طبق تعالیم این مرام، همانگونه که قانون جاذبهٔ زمین بر عالم مادی حاکم است، قانون ایمان نیز بر عالم روحانی حکمفرما میباشد. از آنجا که قانون ایمان، مانند قانون جاذبهٔ زمین امری غیرشخصی است، هر کس آن را بهکار گیرد عمل میکند، صرفنظر از اینکه رابطهاش با مسیح چگونه باشد. میگویند همانطور که شخص با بردن نام عیسی میتواند نجات یابد (رومیان ۱۰: ۱۰)، به همان شکل نیز میتواند با ایمان هر چه میطلبد دریافت کند، شفا، کامیابی، کار، اتومبیل، خانه، پول و هر چیز دیگری که نیاز داشته باشد. فقط کافی است که ایمان داشته باشد. حتی بیایمانان نیز اگر این فرمولها یا گامها را بهکار گیرند، به خواستهٔ خود خواهند رسید!
اما باید این ایمان را اعتراف کرد؛ باید آن را بیان داشت. به همین سبب است که این مرام را کلام ایمان نامیدهاند. کنیون، یکی از پیشگامان این مرام، گفته است: «هر چه را که اعتراف کنم، به دست میآورم.» هیگن نیز میگوید: «ایمان و اعتقاد ما، نتیجهٔ تفکر ما است. اگر تفکرمان نادرست باشد، ایمان و اعتقادمان نیز نادرست خواهد بود و اگر ایمانمان نادرست باشد، اعترافمان نیز نادرست خواهد بود.» هر چه بیشتر اعتراف مثبت کنیم، در ایمان بیشتر رشد میکنیم. به گفتهٔ یکی از مروجین این مرام، دیر یا زود تبدیل به همان چیزی میشویم که اعتراف میکنیم. آنچه بگویید، همان را دریافت خواهید داشت. برای مروجین این مرام، اعتراف یا کلام ایمان قدرت خلاقه دارد، همانطور که کلام خدا بههنگام آفرینش جهان، قدرت خلاقه داشت (پیدایش ۱: ۳).
اما آیا چنین است؟ آیا مقصود عیسی در مرقس ۹: ۲۳ همین بود وقتی که فرمود «برای کسی که ایمان دارد، همه چیز ممکن است؟» آیا مروجین این مسیحیت نوین این مقوله را درست درک کردهاند، یا اینکه باید این قبیل آیات را در پرتو سایر آیاتی که در این زمینه آمدهاند، درک کرد؟ آیا ایماندار به شرط برخورداری از ایمان، همه چیز را از خدا دریافت خواهد داشت؟ یا اینکه ارادهٔ متعال خدا در اعطای مواهب به بشر نقشی تعیینکننده دارد؟ آیا ایمان کلید جادویی است؟ آیا ایمان بهسان وردی است که هر چیز را برای ایماندار امکانپذیر میسازد؟ آیا ایماندار به شرط داشتن ایمان، از قدرت و شفا و پیروزی و کامیابی و… بیقیدوشرط برخوردار خواهد شد؟
برای آنکه به پاسخ این سؤالات دست یابیم، موضوع و مقولهٔ ایمان را در موارد مختلف در شمارهٔ بعدی بررسی میکنیم. بدین معنی که ببینیم کتابمقدس در خصوص کاربرد ایمان در زمینههای دعا یا شفا یا کامیابی چه میگوید.