نان روزانه

ایام روزه

دومین یکشنبهٔ ایام روزه

روایت امروز از ملاقات عیسی و نیقودیموس، متنی فشرده و پیچیده و سرشار از متناقض‌نمایی، کنایه و بازی‌های کلامی است. هم این مورد و هم دیگر مواردی که در برخی از یکشنبه‌های آینده از انجیل یوحنا خواهیم خواند، غنایِ بالا دارند و بیش از آنچه در اینجا امکان دارد، به مطالعه و جست‌وجوی عمیق‌تر نیازمندند.

نیقودیموس از رهبران مذهبی یهود است که صادقانه احساس می‌کند آنچه عیسی دارد، بیش از آن است که هم‌قطارانش اجازه داده‌اند آشکار شود. او به‌شدت می‌خواهد بیشتر دریابد، اما سنت و روش‌های تفکر کلیشه‌ای، دست و پایش را بسته است. دیدار شبانهٔ او نشانهٔ اندکی اضطراب در مورد واکنش احتمالی هم‌قطارانش به کاوش او دربارهٔ عیساست. روش عیسی در پیش بردن او، یعنی به‌کاربردن تصاویری آشنا به‌روشی ناآشنا و اندکی تکان‌دهنده، و ترغیب نیقودیموس برای وسعت و عمق بخشیدن به درک اوست، تا حدی کیفیت بازیگوشانه دارد: «تو معلم اسرائیلی و این چیزها را درنمی‌یابی؟» (آیهٔ ۱۰).
و به این ترتیب، ناگهان رشتهٔ مطلب را می‌یابیم، توضیح عیسی دربارهٔ طبیعت روح‌القدس: «باد هر جا که بخواهد می‌وزد…». کلمهٔ یونانی «پْنه‌ئوما» هم به معنی «باد» است و هم به معنی «روح» و ارتباط مشابهی بین این تصاویر در پیدایش ۱:‏۲ دیده می‌شود. به بیانی، همهٔ ما نیقودیموس هستیم که در دو جهت متضاد کشیده می‌شویم: در یک طرف، به‌سوی امنیتِ فرضی چیزی که شناخته‌شده و آشناست و در طرف دیگر، به‌سوی «مخاطرهٔ» روح‌افزا و حیات‌بخشِ پیروی از خرامیدنِ غیرمنتظرهٔ «روح».