(بخش اول)

ناروانی طبیعی در گفتار، مرحله‌ای از رشد گفتار است که بسیاری از کودکان در سنین بین ۲-۴ سال تجربه می‌کنند. این فرآیند کاملاً طبیعی ممکن است باعث نگرانی والدین شود، در‌صورتی‌که کاملاً طبیعی است و اگر با آن درست برخورد شود، از بین می‌رود. در این مرحله، نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت است تشخیص درست و مداخلهٔ زودهنگام، اما غیر‌مستقیم است. درمانگر و والدین باید متوجه تفاوت‌های عمیق بین ناروانی طبیعی و لکنت باشند.

تفاوت بین لکنت و ناروانی طبیعی

مهم‌ترین تفاوت بین لکنت و ناروانی طبیعی گفتار «آگاهی کودک» است. کودک نسبت به گفتار خود آگاهی ندارد. مثلاً متوجه نیست که کلمه‌ای را ۴ بار تکرار می‌کند تا بتواند جملهٔ خود را تکمیل کند. 

تفاوت مهم دیگر بین لکنت و ناروانی طبیعی؛ نوع ناروانی است. در ناروانی طبیعی گفتار، انواع مختلف ناروانی‌ای که در لکنت دیده می‌شوند، وجود ندارد. انواع ناروانی غیرطبیعی شامل: تکرار بخشی از کلمه، کشش، تکرار صدا و گیر در آغاز کلمه می‌باشد. تنها نوع ناروانی که در ناروانی طبیعی دیده می‌شود، تکرار کل کلمه یا بخش ابتدایی کلمه است. مثلاً، منم بیام، منم بیام…. معمولاً ناروانی یکبار در ۱۰ جمله اتفاق می‌افتد. همچنین، کودک ممکن است دچار مکث شود یا در میان جمله از صداهایی مانند: اه، اه… استفاده کند. این نشانه‌ها ممکن است در مراحل مختلف خود را نشان دهد. مثلاً ممکن است بعضی روزها و حتی هفته‌ها ناروانی به‌صورت مکرر اتفاق بیفتد و بعد کاملاً از بین برود و دوباره پس از مدتی ظاهر شود. 

از تفاوت‌های دیگر لکنت و ناروانی، عدم وجود نشانهٔ جسمی در ناروانی طبیعی است. به‌طور مثال، کودک تماس چشمی خود را در هنگام ناروانی قطع نمی‌کند، در‌صورتی‌که در لکنت کودک ممکن است چشمان خود را ببندد یا تماس چشمی‌اش را قطع کند. به‌طور کلی کودک هیچ آگاهی‌ای از گفتار خود ندارد، بنابراین رفتاری مبنی بر تغییر گفتار از خود نشان نمی‌دهد. 

کودکان دچار ناروانی طبیعی، بیشتر هنگامی‌که خسته، ناراحت و هیجان زده هستند یاهنگامی‌که از آنها سؤال پرسیده می‌شود، دچار ناروانی می‌شوند. 

علت ناروانی طبیعی در گفتار 

همان طور که پیشتر توضیح داده شد، ناروانی طبیعی مرحله‌ای از رشد گفتار است و در دوره‌ای اتفاق می‌افتد که دستگاه عصبی کودک با برون‌دادهایی بیش از حد ظرفیتش روبه‌رو می‌شود. ناروانی‌ها معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که کودک سعی دارد سطوح بالاتری از زبان را فرا گیرد یا در محیطی رقابتی قرار گرفته که سرعت دنیای اطرافش بالاتر از توانایی‌های او در انطباق با این سرعت است. به‌طور مثال، هر روز باید صبح زود ‌بیدار شود و فرصت کمی برای آماده شدن دارد، همه در اطراف او ‌در حال آماده‌شدن هستند، او‌ باید اطلاعات زیادی را پردازش کند و این ممکن است برای دستگاه عصبی او‌ فشار بیش از حد باشد. بنابراین، در هنگام صحبت‌کردن احتیاج به زمانی بیشتر برای پردازش دارد که ممکن است به شکل ناروانی خود را نشان دهد. با بالا‌رفتن سن و رشد دستگاه عصبی، ناروانی‌ها ناپدید می‌شوند. 

در بخش بعدی، دربارهٔ راه‌کارهای مناسب برای کمک به کودک و چگونگی برخورد با ناروانی طبیعی به تفصیل توضیحاتی ارائه خواهد شد. اگر در زمینه ناروانی رشد گفتار کودک سؤالاتی دارید، حتما در بخش نظرات آنها را به اشتراک بگذارید.