کتابِ مقدسِ مسیحیان چیست؟ مطالبش چیست؟ محتوایش چه می‌باشد؟ چه کسانی آن را نوشته‌اند و در چه زمانی؟ آیا این کتاب معتبر است یا اینکه مورد تحریف واقع شده است؟ در این مقاله، خواهیم کوشید به این سؤالات پاسخ دهیم.
کتاب آسمانی مسیحیان را «کتاب‌مقدس» و در زبان یونانی، آن را Biblion می‌نامند، یعنی «کتاب عالی». در زبان انگلیسی نیز از شکلی از این کلمه استفاده می‌کنند (the Bible). کتاب‌مقدس از دو بخش عمده تشکیل یافته است: عهدعتیق و عهدجدید. عهدعتیق همان کتابی است که نزد ایرانیان به تورات معروف است؛ گاه نیز «تورات و زبور و صُحُف انبیا» نامیده می‌شود. عهدعتیق در واقع مجموعۀ کتب مقدس یهودیان می‌باشد. عهدجدید نیز مجموعۀ کتب مقدس مسیحیان است که پس از ظهور عیسی مسیح نوشته شد.
عهدعتیق
چرا این بخش از کتاب‌مقدس را عهدعتیق می‌نامند؟ این عنوانی است که مسیحیان بر کتب مقدس یهودیان نهاده‌اند. علت این نامگذاری این است که این کتاب‌ها حاوی پیمان و میثاق کهنی است که خدا با قوم اسرائیل بست تا ایشان را برای خود قومی مقدس بسازد. وقتی زمان موعود فرا رسید، خدا پیمان و میثاقی نوین منعقد ساخت، اما نه فقط با قوم اسرائیل، بلکه این بار با تمام بشریت. این میثاق نوین را «عیسی مسیح» برای بشریت به ارمغان آورد. از‌این‌رو، کتاب‌های مسیحی را عهدجدید می‌نامند، یعنی میثاق نوین خدا با بشر.
اما چرا مسیحیان کتاب‌های مقدس یهودیان را جزو کتب مقدس خود به‌شمار می‌آورند؟ علتش این است که مسیحیت بر پایهٔ عهدعتیق بنا شده است. گهوارۀ مسیحیت «دین یهود» است. مسیح نیامد تا دینی نو بیاورد. او نیامد تا تورات و کتب انبیای یهود را باطل کند. او آمد تا اصول شریعت موسی و پیشگویی‌های انبیا را که همگی به برقراری حکومت خدا بر جهان اشاره داشتند، جامۀ عمل بپوشاند. عیسای ناصری همان مسیحای موعود و پادشاهِ این حکومت الهی بود. از این روست که مسیحیان تمامی کتاب‌های مقدس یهودیان را از جانب خدا می‌دانند و آنها را معتبر می‌شمارند.
محتوای عهدعتیق
محتوا و مطالب عهدعتیق به‌طور کلی عبارت است از: تاریخ مقدس قوم اسرائیل، احکام و شریعت موسی، وحی‌های انبیا، سروده‌های روحانی و حکمت الهی. عهدعتیق شامل ۳۹ کتاب می‌باشد که به ترتیب زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- تورات: ۵ کتابِ نخست عهدعتیق را تورات می‌نامند. تورات مجموعهٔ کتاب‌هایی است که موسی نوشته. در این ۵ کتاب، اصل‌‌و‌نسب قوم یهود از زمان آدم و حوا تا زمان ورود ایشان به سرزمین موعود آمده است. احکام و شریعت موسی نیز در تورات یافت می‌شود. زمان این رویدادها حدود ۳۴۰۰ سال پیش است.
- کتاب‌های تاریخی: ۱۲ کتاب بعدی عهدعتیق، به شرح رویدادهای تاریخی قوم اسرائیل می‌پردازند. این رویدادها از ورود این قوم به سرزمین موعود تحت رهبری یوشع، جانشین موسی آغاز می‌شود. سپس، شرح داده می‌شود که چگونه بنی‌اسرائیل به‌مدت صدها سال به‌وسیلهٔ مردان یا زنانی اداره می‌شد که خدا از میان ایشان بر می‌گزید؛ این افراد «داور» نامیده می‌شدند. در این دوره، قوم اسرائیل پادشاهی نداشت و فقط به‌وسیلۀ داورانی که خدا منصوب می‌فرمود اداره می‌شد. از حدود ۳۰۰۰ سال پیش، خدا به‌دنبال اصرار قوم اسرائیل، پادشاهی به ایشان بخشید. نخستین پادشاه بنی اسرائیل شخصی بود به‌نام شائول. پس از او، داود پیامبر (فکر کنم داوود خالی بهتر باشه) به پادشاهی منصوب شد و پس از وی، پسرش، سلیمان، آن پادشاه معروف، بر تخت سلطنت نشست. اما پادشاهان قوم اسرائیل بعد از سلیمان، اکثراً مردانی فاسد و خطاکار بودند. از‌این‌رو، سرانجام خدا این قوم را مجازات کرد و در حدود ۲۶۰۰ سال پیش، ایشان را به‌دست پادشاه بابل به اسارت فرستاد. پس از هفتاد سال، طبق پیشگویی ارمیای نبی، این قوم به‌دست کورش پارسی آزاد شدند و به سرزمین خود بازگشتند و به مرمت شهر اورشلیم و بازسازی معبد بزرگ سلیمان پرداختند.
- کتاب‌های شعری و حکمت: ۵ کتاب بعدی که شامل مزامیر داود و سایر مردان خدا و سروده‌های روحانی قوم اسرائیل است را کتاب‌های شعری و حکمت می‌نامند. کتاب ایوب جزو کتب حکمت است که آن نیز در اصل به‌صورت شعر نوشته شده است. کتاب امثال، جامعه، و غزل غزل‌ها، منسوب به سلیمان می‌باشد و حاوی امثال و حکم و اشعار تغزلی است.
- کتاب‌های حاوی پیام‌های هشدار یا تسلی: در این ۱۷ کتاب از نوشته‌های انبیای یهود، پیام‌های هشدار یا تسلی خدا برای مقاطع خاصی از تاریخ بنی اسرائیل ثبت شده است. علاوه بر این، پیشگویی‌های متعددی نیز در مورد حکومت خدا و مسیحای موعود در آنها وجود دارد. بدین‌سان، نگارش عهدعتیق در حدود ۳۴۰۰ سال پیش به‌دست موسی آغاز شد و در حدود ۲۴۰۰ سال پیش با کتاب ملاکی نبی پایان یافت.
عهدعتیق نزد کاتولیک‌ها
کلیسای کاتولیک علاوه بر ۳۹ کتاب رسمی (کانُنی یا قانونی) عهدعتیق، قائل به ۹ کتاب دیگر نیز می‌باشند که آنها را کتاب‌های کانُنی ثانوی می‌نامند. علت این امر این بوده که این ۹ کتاب، در ترجمۀ یونانی عهدعتیق به‌نام «ترجمۀ هفتاد تَن (Septuagint)» وجود داشته است. ترجمۀ هفتاد تَن در حدود ۲۰۰ سال قبل از میلاد در مصر به‌دست یهودیان مقیم اسکندریه تهیه شد. رسولان مسیح از این ترجمه برای نقل قول از عهدعتیق استفاده می‌کردند. به همین علت، این ۹ کتاب در طول تاریخ مورد پذیرش کلیسا بوده است. پیشگامان نهضت اصلاحات، این ۹ کتاب را جزو کتب کانُنی به‌حساب نیاوردند، ولی مطالعۀ آنها را خالی از فایده نمی‌دانند. پروتستان‌ها این ۹ کتاب را «آپوکریفا» می‌نامند. واژهٔ آپوکریفا یک صفت جمع یونانی است به معنی «پوشیده، مخفی، پنهان».
۳ کتاب از کتب کاننی ثانوی حاوی داستان‌های اخلاقی و دو کتاب دیگر شرح حال قیام یهودیان را در دورۀ سلطۀ خشونت‌بار یونانیان بازگو می‌کند. ۲ کتاب دیگر شبیه کتاب امثال است. ۲ کتاب دیگر منسوب به ارمیا و کاتبش باروخ می‌باشد.
