فرمان‌ پنجم

«پدر و مادر خود را گرامی دار تا در سرزمینی که یهوه خدایت به تو می‌بخشد، روزهایت دراز شود.»

خروج۱۲:۲۰ 

معنای فرمان پنجم آن‌قدر واضح به‌نظر می‌رسد که گمان می‌کنیم رعایت آن دشوار نیست، اما پس از بررسی معنی احترام،‌ متوجه می‌شویم که اطاعت از این فرمان چندان هم سهل نیست. از یک سو، درک مطلب صحیح، حاصل انطباق معنای الفاظ و مفاهیم استعاری، میان گوینده و شنونده است و همین قاعده به درک مفاهیم کتاب‌مقدس کمک قابل توجهی می‌نماید. از‌ سوی‌ دیگر، حتی بهترین ترجمه شیوایی متن اصلی را ندارد؛ زیرا در بیشتر زبان‌ها برای معنی یک کلمه چندین مفهوم وجود دارد. برای مثال به معنای احترام در فارسی، عبری، یونانی بنگرید: احترام: نزاکت، ملاحظه، بزرگداشت و…؛ Kabed: وزین، فاخر، ارزشمند و …؛ Tima: گرانقدر، پُر‌بها، بلند‌پایه و… . پس، معنای احترام به والدین فراتر از رعایت ادب در حضور آنها است.

شیوۀ تعامل والدین و فرزندان در هر دوره از زندگی متفات است. کودکان نابالغ موظف به تبعیت از والدین خود هستند، اما فرزندان بالغ از استقلال برخوردارند. البته افراد بالغ همواره باید نسبت به والدین خود نرم‌خو، مؤدب، فروتن و مهربان باشند و در حد توان، نیاز آنان را تأمین نموده و محافظ منزلت و شأن پدر و مادر خویش باشند. برای اطاعت از فرمان پنجم، باید بدون در نظر گرفتن جایگاه اجتماعی و شرایط اقتصادی خود، به تکریم و تجلیل والدین بپردازیم و بدیهی است که برای انجام این مهم به حکمت و مدد روح‌القدس نیاز داریم.

والدین پایبند به آموزه‌های اخلاقی کتاب‌مقدس، کودکان را با ملاطفت و تدبیر پرورش می‌دهند. ثمرۀ به‌کار بردن اصول کلام خدا در تربیت فرزندان، بالندگی نوجوانان سازگار و محجوب و جوانان صالح و موقر در کانون خانواده است (اول تیموتائوس ۴:۳). اگر جایگاه اعضای خانواده و حیطۀ اختیار آنان مطابق تعالیم کتاب‌مقدس رعایت شود، اعضای خانواده طریق شایستۀ محبت و اطاعت را می‌آموزند و درک می‌کنند که فروتنی و فرمانبرداری حقارت و زبونی نیست، بلکه خدمت به خداوند می‌باشد (کولسیان ۱۸:۳-۲۵). خدا از تکبر و سرکشی کراهت دارد. از‌این‌رو، پطرس رسول فرمود: «همگی در رفتارتان با یکدیگر فروتنی را بر کمر بندید» (اول‌پطرس ۵:۵). بنابراین، حفظ حرمتِ خانوادۀ آسمانی و پیروی از مشایخ کلیسا نیز در حکم اطاعت از فرمان پنجم است.

فرمان ‌پنجم، اولین حکم همراه با وعده است و از آنجا که وعده‌های خدا همواره پابرجا هستند، به‌یقین عمر طولانی نمی‌تواند تنها معنی این وعده باشد؛ چنانکه در پرتو تابناک عهدجدید، مضمون نهان این وعده، یعنی «عافیت پایدار جان‌ در حیات ابدی» همچون نگین انگشتری درخشیدن گرفت و هویدا گشت. خوشا‌به‌حال ما ایمانداران که خداوندمان یگانه وعده‌دهندۀ امین است.